1. మరియ, ఆమె సహోదరియైన మార్త, అనువారి గ్రామమైన బేతనియలోనున్న లాజరు అను ఒకడు రోగి యాయెను.

1. A man named Lazarus, who lived in Bethany, became sick. Bethany was the town where Mary and her sister Martha lived.

2. ఈ లాజరు ప్రభువునకు అత్తరుపూసి తల వెండ్రుకలతో ఆయన పాదములు తుడిచిన మరియకు సహోదరుడు.

2. (This Mary was the one who poured the perfume on the Lord's feet and wiped them with her hair; it was her brother Lazarus who was sick.)

3. అతని అక్క చెల్లెండ్రు ప్రభువా, యిదిగో నీవు ప్రేమించువాడు రోగియై యున్నాడని ఆయనయొద్దకు వర్తమానము పంపిరి.

3. The sisters sent Jesus a message: 'Lord, your dear friend is sick.'

4. యేసు అది వినియీ వ్యాధి మరణముకొరకు వచ్చినదికాదు గాని దేవుని కుమారుడు దానివలన మహిమ పరచబడునట్లు దేవుని మహిమకొరకు వచ్చినదనెను.

4. When Jesus heard it, he said, 'The final result of this sickness will not be the death of Lazarus; this has happened in order to bring glory to God, and it will be the means by which the Son of God will receive glory.'

5. యేసు మార్తను ఆమె సహోదరిని లాజరును ప్రేమించెను.

5. Jesus loved Martha and her sister and Lazarus.

6. అతడు రోగియై యున్నాడని యేసు వినినప్పుడు తానున్నచోటనే యింక రెండు దినములు నిలిచెను.

6. Yet when he received the news that Lazarus was sick, he stayed where he was for two more days.

7. అటుపిమ్మట ఆయనమనము యూదయకు తిరిగి వెళ్లుదమని తన శిష్యులతో చెప్పగా

7. Then he said to the disciples, 'Let us go back to Judea.'

8. ఆయన శిష్యులుబోధకుడా, యిప్పుడే యూదులు నిన్ను రాళ్లతో కొట్ట చూచుచుండిరే; అక్కడికి తిరిగి వెళ్లుదువా అని ఆయన నడిగిరి.

8. Teacher,' the disciples answered, 'just a short time ago the people there wanted to stone you; and are you planning to go back?'

9. అందుకు యేసు పగలు పండ్రెండు గంటలున్నవి గదా, ఒకడు పగటివేళ నడిచిన యెడల ఈ లోకపు వెలుగును చూచును గనుక తొట్రు పడడు.

9. Jesus said, 'A day has twelve hours, doesn't it? So those who walk in broad daylight do not stumble, for they see the light of this world.

10. అయితే రాత్రివేళ ఒకడు నడిచినయెడల వానియందు వెలుగులేదు గనుక వాడు తొట్రుపడునని చెప్పెను.

10. But if they walk during the night they stumble, because they have no light.'

11. ఆయన యీ మాటలు చెప్పిన తరువాతమన స్నేహితుడైన లాజరు నిద్రించుచున్నాడు; అతని మేలు కొలుప వెళ్లుచున్నానని వారితో చెప్పగా

11. Jesus said this and then added, 'Our friend Lazarus has fallen asleep, but I will go and wake him up.'

12. శిష్యులు ప్రభువా, అతడు నిద్రించినయెడల బాగుపడుననిరి.

12. The disciples answered, 'If he is asleep, Lord, he will get well.'

13. యేసు అతని మరణమునుగూర్చి ఆ మాట చెప్పెను గాని వారు ఆయన నిద్ర విశ్రాంతిని గూర్చి చెప్పెననుకొనిరి.

13. Jesus meant that Lazarus had died, but they thought he meant natural sleep.

14. కావున యేసు లాజరు చనిపోయెను,

14. So Jesus told them plainly, 'Lazarus is dead,

15. మీరు నమ్మునట్లు నేనక్కడ ఉండలేదని మీ నిమిత్తము సంతోషించుచున్నాను; అయినను అతనియొద్దకు మనము వెళ్లుదము రండని స్పష్టముగా వారితో చెప్పెను.

15. but for your sake I am glad that I was not with him, so that you will believe. Let us go to him.'

16. అందుకు దిదుమ అనబడిన తోమా ఆయనతో కూడ చనిపోవుటకు మనమును వెళ్లుదమని తనతోడి శిష్యులతో చెప్పెను.

16. Thomas (called the Twin) said to his fellow disciples, 'Let us all go along with the Teacher, so that we may die with him!'

17. యేసు వచ్చి అదివరకే అతడు నాలుగు దినములు సమాధిలో ఉండెనని తెలిసికొనెను.

17. When Jesus arrived, he found that Lazarus had been buried four days before.

18. బేతనియ యెరూషలేమునకు సమీపమై యుండెను; దానికి ఇంచుమించు కోసెడు దూరము

18. Bethany was less than two miles from Jerusalem,

19. గనుక యూదులలో అనేకులు వారి సహోదరునిగూర్చి మార్తను మరియను ఓదార్చుటకై వారి యొద్దకు వచ్చియుండిరి.

19. and many Judeans had come to see Martha and Mary to comfort them about their brother's death.

20. మార్త యేసు వచ్చుచున్నాడని విని ఆయనను ఎదుర్కొన వెళ్లెనుగాని మరియ యింటిలో కూర్చుండి యుండెను.

20. When Martha heard that Jesus was coming, she went out to meet him, but Mary stayed in the house.

21. మార్త యేసుతో ప్రభువా, నీవిక్కడ ఉండినయెడల నా సహోదరుడు చావకుండును.

21. Martha said to Jesus, 'If you had been here, Lord, my brother would not have died!

22. ఇప్పుడైనను నీవు దేవుని ఏమడిగినను దేవుడు నీకను గ్రహించునని యెరుగుదుననెను.

22. But I know that even now God will give you whatever you ask him for.'

23. యేసు నీ సహోదరుడు మరల లేచునని ఆమెతో చెప్పగా

23. 'Your brother will rise to life,' Jesus told her.

24. మార్త ఆయనతో అంత్య దినమున పునరుత్థానమందు లేచునని యెరుగుదుననెను.
దానియేలు 12:2

24. 'I know,' she replied, 'that he will rise to life on the last day.'

25. అందుకు యేసు పునరుత్థానమును జీవమును నేనే; నాయందు విశ్వాసముంచువాడు చని పోయినను బ్రదుకును;

25. Jesus said to her, 'I am the resurrection and the life. Those who believe in me will live, even though they die;

26. బ్రదికి నాయందు విశ్వాస ముంచు ప్రతివాడును ఎన్నటికిని చనిపోడు. ఈ మాట నమ్ముచున్నావా? అని ఆమెను నడిగెను.

26. and those who live and believe in me will never die. Do you believe this?'

27. ఆమె అవును ప్రభువా, నీవు లోకమునకు రావలసిన దేవుని కుమారుడవైన క్రీస్తువని నమ్ముచున్నానని ఆయనతో చెప్పెను.

27. 'Yes, Lord!' she answered. 'I do believe that you are the Messiah, the Son of God, who was to come into the world.'

28. ఆమె ఈ మాట చెప్పి వెళ్లిబోధకుడు వచ్చి నిన్ను పిలుచుచున్నాడని తన సహోదరియైన మరియను రహస్య ముగా పిలిచెను.

28. After Martha said this, she went back and called her sister Mary privately. 'The Teacher is here,' she told her, 'and is asking for you.'

29. ఆమె విని త్వరగా లేచి ఆయన యొద్దకు వచ్చెను.

29. When Mary heard this, she got up and hurried out to meet him.

30. యేసు ఇంకను ఆ గ్రామములోనికి రాక, మార్త ఆయనను కలిసికొనిన చోటనే ఉండెను

30. (Jesus had not yet arrived in the village, but was still in the place where Martha had met him.)

31. గనుక యింటిలో మరియతో కూడ నుండి ఆమెను ఓదార్చుచుండిన యూదులు మరియ త్వరగా లేచి వెళ్లుట చూచి, ఆమె సమాధియొద్ద ఏడ్చుటకు అక్కడికి వెళ్లుచున్నదనుకొని ఆమె వెంట వెళ్లిరి.

31. The people who were in the house with Mary comforting her followed her when they saw her get up and hurry out. They thought that she was going to the grave to weep there.

32. అంతట మరియ యేసు ఉన్న చోటికి వచ్చి, ఆయనను చూచి, ఆయన పాదములమీద పడిప్రభువా, నీవిక్కడ ఉండినయెడల నా సహోదరుడు చావకుండు ననెను.

32. Mary arrived where Jesus was, and as soon as she saw him, she fell at his feet. 'Lord,' she said, 'if you had been here, my brother would not have died!'

33. ఆమె ఏడ్చుటయు, ఆమెతో కూడ వచ్చిన యూదులు ఏడ్చుటయు యేసు చూచి కలవరపడి ఆత్మలో మూలుగుచు అతని నెక్కడ నుంచితిరని అడుగగా,

33. Jesus saw her weeping, and he saw how the people with her were weeping also; his heart was touched, and he was deeply moved.

34. వారుప్రభువా, వచ్చి చూడుమని ఆయనతో చెప్పిరి.

34. Where have you buried him?' he asked them. 'Come and see, Lord,' they answered.

35. యేసు కన్నీళ్లు విడిచెను.

35. Jesus wept.

36. కాబట్టి యూదులు అతనిని ఏలాగు ప్రేమించెనో చూడుడని చెప్పుకొనిరి.

36. 'See how much he loved him!' the people said.

37. వారిలో కొందరుఆ గ్రుడ్డి వాని కన్నులు తెరచిన యీయన, యితనిని చావకుండ చేయలేడా అని చెప్పిరి.

37. But some of them said, 'He gave sight to the blind man, didn't he? Could he not have kept Lazarus from dying?'

38. యేసు మరల తనలో మూలుగుచు సమాధియొద్దకు వచ్చెను. అది యొక గుహ, దానిమీద ఒక రాయి పెట్టియుండెను.

38. Deeply moved once more, Jesus went to the tomb, which was a cave with a stone placed at the entrance.

39. యేసు రాయి తీసివేయుడని చెప్పగా చనిపోయినవాని సహోదరియైన మార్తప్రభువా, అతడు చనిపోయి నాలుగు దినములైనది గనుక ఇప్పటికి వాసనకొట్టునని ఆయనతో చెప్పెను.

39. Take the stone away!' Jesus ordered. Martha, the dead man's sister, answered, 'There will be a bad smell, Lord. He has been buried four days!'

40. అందుకు యేసు నీవు నమ్మినయెడల దేవుని మహిమ చూతువని నేను నీతో చెప్పలేదా అని ఆమెతో అనెను;

40. Jesus said to her, 'Didn't I tell you that you would see God's glory if you believed?'

41. అంతట వారు ఆ రాయి తీసివేసిరి. యేసు కన్నులు పైకెత్తి తండ్రీ, నీవు నా మనవి వినినందున నీకు కృత జ్ఞతాస్తుతులు చెల్లించుచున్నాను.

41. They took the stone away. Jesus looked up and said, 'I thank you, Father, that you listen to me.

42. నీవు ఎల్లప్పుడును నా మనవి వినుచున్నావని నేనెరుగుదును గాని నీవు నన్ను పంపితివని చుట్టు నిలిచియున్న యీ జనసమూహము నమ్మునట్లు వారి నిమిత్తమై యీ మాట చెప్పితిననెను.

42. I know that you always listen to me, but I say this for the sake of the people here, so that they will believe that you sent me.'

43. ఆయన ఆలాగు చెప్పిలాజరూ, బయటికి రమ్మని బిగ్గరగా చెప్పగా

43. After he had said this, he called out in a loud voice, 'Lazarus, come out!'

44. చనిపోయినవాడు, కాళ్లు చేతులు ప్రేత వస్త్రములతో కట్టబడినవాడై వెలుపలికి వచ్చెను; అతని ముఖమునకు రుమాలు కట్టియుండెను. అంతట యేసు మీరు అతని కట్లు విప్పిపోనియ్యుడని వారితో చెప్పెను.

44. He came out, his hands and feet wrapped in grave cloths, and with a cloth around his face. 'Untie him,' Jesus told them, 'and let him go.'

45. కాబట్టి మరియయొద్దకు వచ్చి ఆయన చేసిన కార్య మును చూచిన యూదులలో అనేకులు ఆయనయందు విశ్వాసముంచిరికాని

45. Many of the people who had come to visit Mary saw what Jesus did, and they believed in him.

46. వారిలో కొందరు పరిసయ్యుల యొద్దకు వెళ్లి యేసుచేసిన కార్యములను గూర్చి వారితో చెప్పిరి.

46. But some of them returned to the Pharisees and told them what Jesus had done.

47. కాబట్టి ప్రధానయాజకులును పరిసయ్యులును మహా సభను సమకూర్చిమనమేమి చేయుచున్నాము? ఈ మను ష్యుడు అనేకమైన సూచక క్రియలు చేయుచున్నాడే.

47. So the Pharisees and the chief priests met with the Council and said, 'What shall we do? Look at all the miracles this man is performing!

48. మనమాయనను ఈలాగు చూచుచు ఊరకుండినయెడల అందరు ఆయనయందు విశ్వాసముంచెదరు; అప్పుడు రోమీయులు వచ్చి మన స్థలమును మన జనమును ఆక్ర మించుకొందురని చెప్పిరి.

48. If we let him go on in this way, everyone will believe in him, and the Roman authorities will take action and destroy our Temple and our nation!'

49. అయితే వారిలో కయప అను ఒకడు ఆ సంవత్సరము ప్రధాన యాజకుడైయుండిమీ కేమియు తెలియదు.

49. One of them, named Caiaphas, who was High Priest that year, said, 'What fools you are!

50. మన జనమంతయు నశింప కుండునట్లు ఒక మనుష్యుడు ప్రజలకొరకు చనిపోవుట మీకు ఉపయుక్తమని మీరు ఆలోచించుకొనరు అని వారితో చెప్పెను.

50. Don't you realize that it is better for you to have one man die for the people, instead of having the whole nation destroyed?'

51. తనంతట తానే యీలాగు చెప్పలేదు గాని ఆ సంవత్సరము ప్రధానయాజకుడై యుండెను గనుక

51. Actually, he did not say this of his own accord; rather, as he was High Priest that year, he was prophesying that Jesus was going to die for the Jewish people,

52. యేసు ఆ జనముకొరకును, ఆ జనముకొరకు మాత్రమేగాక చెదరిపోయిన దేవుని పిల్లలను ఏకముగా సమకూర్చుటకును, చావనైయున్నాడని ప్రవచించెను.
ఆదికాండము 49:10

52. and not only for them, but also to bring together into one body all the scattered people of God.

53. కాగా ఆ దినమునుండి వారు ఆయనను చంప నాలో చించుచుండిరి.

53. From that day on the Jewish authorities made plans to kill Jesus.

54. కాబట్టి యేసు అప్పటినుండి యూదులలో బహిరంగ ముగా సంచరింపక, అక్కడనుండి అరణ్యమునకు సమీప ప్రదేశములోనున్న ఎఫ్రాయిమను ఊరికి వెళ్లి, అక్కడ తన శిష్యులతోకూడ ఉండెను.

54. So Jesus did not travel openly in Judea, but left and went to a place near the desert, to a town named Ephraim, where he stayed with the disciples.

55. మరియు యూదుల పస్కాపండుగ సమీపమై యుండెను గనుక అనేకులు తమ్మునుతాము శుద్ధిచేసికొనుటకై పస్కా రాకమునుపే పల్లె టూళ్లలోనుండి యెరూషలేమునకు వచ్చిరి.
2 దినవృత్తాంతములు 30:17

55. The time for the Passover Festival was near, and many people went up from the country to Jerusalem to perform the ritual of purification before the festival.

56. వారు యేసును వెదకుచు దేవాలయములో నిలువబడి మీకేమి తోచుచున్నది? ఆయన పండుగకు రాడా యేమి? అని ఒకనితో ఒకడు చెప్పుకొనిరి.

56. They were looking for Jesus, and as they gathered in the Temple, they asked one another, 'What do you think? Surely he will not come to the festival, will he?'

57. ప్రధానయాజకులును పరిసయ్యులును ఆయన ఎక్కడ ఉన్నది ఎవనికైనను తెలిసియున్న యెడల తాము ఆయనను పట్టుకొన గలుగుటకు తమకు తెలియజేయవలెనని ఆజ్ఞాపించి యుండిరి.

57. The chief priests and the Pharisees had given orders that if anyone knew where Jesus was, he must report it, so that they could arrest him.