30:1 శ్రమ గురించి 1:4 నోట్సు చూడండి. 28-33 అధ్యాయాల్లో ఇది నాల్గవ శ్రమ (28:1; 29:1,15; 31:1; 33:1). లోబడని పిల్లలకు అనే పదజాలం సహాయం కోసం తమ దేవుణ్ణి ఆశ్రయించకుండా, అన్యజనుల సహాయాన్ని ఆశ్రయించిన దేవుని ప్రజల్ని సూచిస్తుంది.
30:2 ఇది అషూరు దాడి నెదిరించడానికి ఐగుప్తుతో కూటమి నేర్పరచుకోవాలనే ఆలోచన. బలముచేతను... నీడను శరణుజొచ్చుటకును అనే పదజాలం సంబంధం ఏర్పరచుకొనడం కోసం ఐగుప్తు సమఉజీ కాదని సూచిస్తుంది. ఈ ప్రణాళికలో దేవుని ప్రజలు తక్కువవారుగా ఉంటారు. ఈ ఏర్పాటులో భాగంగా వార్షిక కప్పం చెల్లించాలి, ఇతర దేశాలతో ఉండే విధానసంబంధమైన ప్రణాళికల్లో తమ స్వాతంత్ర్యాన్ని కోల్పోవాలి. ఈ ప్రకటనలో ఐగుప్తు గురించి వర్ణన యూదా రాజైన హిజ్కియా కాలానికి సరిపోయే వర్ణన లాగా ఉంది, పైగా ఇది క్రీ.పూ.701లో సనెరీబు దాడిని సూచిస్తుండవచ్చు.
30:3 ఇతర దేశాలతో కూటమి నేర్పరచుకొనడంలోని ఉద్దేశం అష్వూరు దాడికి వ్యతిరేకంగా ఇశ్రాయేలును కాపాడుకొనడం కోసమే తప్ప దాని
వైభవాన్ని కాపాడుకొనడం కోసం కాదు. ఐగుప్తు నమ్మదగిన నేస్తం కాదు కాబట్టి ఇది అవమానకరమవుతుంది.
30:4 సోయను (దీనికున్న మరొక పేరు టానిస్) ఐగుప్తులో ప్రముఖ పట్టణం, గతంలో ఐగుప్తు దేశానికి ముఖ్య పట్టణం. ఈ వచనంలో సోయను ప్రస్తావన ఇది ఫరోకు ఆలోచన చెప్పే మిక్కిలి జ్ఞానవంతమైన సలహాదార్లు నివాసముండే స్థలమని తెలియజేయడం కోసమైనది (19:11 నోట్సు చూడండి). హానేను ప్రస్తావన బైబిల్లో ఇక్కడ ఒక్కచోట మాత్రమే కనబడుతుంది. బైబిలుకు సంబంధించిన ఇతర ఆధారాల ప్రకారం, ఇది హెరాక్లియోపొలిస్ మాగ్నా గా గుర్తించబడిన “ముఖ్యమైన ప్రాంతీయ రాజధాని” (జాన్ వాల్టన్).
30:5 ఇశ్రాయేలు సహాయంకోసం ఐగుప్తు నాశ్రయించడం పట్ల దేవుని వైఖరి ఇక్కడ శిఖరస్థాయిలో కనబడు తుంది. వారందరును... ఏ ప్రయోజనమునకైనను పనికిరాక సిగ్గును నిందను కలుగజేయు జనం.
30:6 దక్షిణదేశము ఇశ్రాయేలు దక్షిణ భాగంలో ఉన్న బేయెరైబాకు దక్షిణంలో ఉన్న అరణ్యప్రాంతం. ఇది ఐగుప్తు మార్గంలో ఉంది. ఇక్కడ నివసించే ప్రజలు సంచారజాతులు. ఇది ఈ వచనంలో పేర్కొనబడిన క్రూరమృగాలు ఉండే ప్రాంతం. గాడిదపిల్లల వీపుల మీద తమ ఆస్తిని ఎక్కించుకొని అనే పదజాలం ఐగుప్తు దేశానికి కప్పం చెల్లించడం కోసం ద్రవ్యాల్ని మోసుకొనిపోవడాన్ని వర్ణిస్తుంది, అష్వూరు దాడి నెదిరించడంకోసం ఐగుప్తు సహాయాన్ని అర్థిస్తున్నందుకుగాను చెల్లిస్తున్న మూల్యం ఇది. దీన్ని డబ్బు దండగగా యెషయా చూస్తున్నాడు.
30:7 యోబు గ్రంథంలో రాహాబు(ఈ వచనంలో, గప్పాలమారి)కు, అల్లకల్లోల్లానికి చిహ్నంగా ఉన్న రాక్షసియైన మకరంతో పోలిక కనబడుతుంది (యోబు 26:12-13), అయితే ఇది ఇక్కడా, మరి కొన్ని చోట్లా ఐగుప్తును సూచిస్తుంది (కీర్తన 87:4).
30:8 వినాశనం గురించిన ప్రవచనం, రాబోయే తరాలకు ఏం జరగబోతోందో దాన్ని ముందుగానే తెలియజేసే సాక్ష్యార్థంగా ఉండబోతుంది.
30:9 తిరుగబడు జనులు గురించి వ.1 నోట్సు చూడండి. వారు దేవుని ధర్మశాస్త్రం పట్ల విధేయత చూపలేదు, ఇది అన్యదేశాలతో కూటమి నేర్పర్చుకొనడాన్ని దేవుడు నిషేధిస్తున్నాడని తెలియజేస్తుంది. ఆ
30:5 ఇశ్రాయేలు సహాయంకోసం ఐగుప్తు నాశ్రయించడం పట్ల దేవుని వైఖరి ఇక్కడ శిఖరస్థాయిలో కనబడు తుంది. వారందరును... ఏ ప్రయోజనమునకైనను పనికిరాక సిగ్గును నిందను కలుగజేయు జనం.
30:6 దక్షిణదేశము ఇశ్రాయేలు దక్షిణ భాగంలో ఉన్న బేయెరైబాకు దక్షిణంలో ఉన్న అరణ్యప్రాంతం. ఇది ఐగుప్తు మార్గంలో ఉంది. ఇక్కడ నివసించే ప్రజలు సంచారజాతులు. ఇది ఈ వచనంలో పేర్కొనబడిన క్రూరమృగాలు ఉండే ప్రాంతం. గాడిదపిల్లల వీపుల మీద తమ ఆస్తిని ఎక్కించుకొని అనే పదజాలం ఐగుప్తు దేశానికి కప్పం చెల్లించడం కోసం ద్రవ్యాల్ని మోసుకొనిపోవడాన్ని వర్ణిస్తుంది, అష్వూరు దాడి నెదిరించడంకోసం ఐగుప్తు సహాయాన్ని అర్థిస్తున్నందుకుగాను చెల్లిస్తున్న మూల్యం ఇది. దీన్ని డబ్బు దండగగా యెషయా చూస్తున్నాడు.
30:7 యోబు గ్రంథంలో రాహాబు(ఈ వచనంలో, గప్పాలమారి)కు, అల్లకల్లోల్లానికి చిహ్నంగా ఉన్న రాక్షసియైన మకరంతో పోలిక కనబడుతుంది (యోబు 26:12-13), అయితే ఇది ఇక్కడా, మరి కొన్ని చోట్లా ఐగుప్తును సూచిస్తుంది (కీర్తన 87:4).
30:8 వినాశనం గురించిన ప్రవచనం, రాబోయే తరాలకు ఏం జరగబోతోందో దాన్ని ముందుగానే తెలియజేసే సాక్ష్యార్థంగా ఉండబోతుంది.
30:9 తిరుగబడు జనులు గురించి వ.1 నోట్సు చూడండి. వారు దేవుని ధర్మశాస్త్రం పట్ల విధేయత చూపలేదు, ఇది అన్యదేశాలతో కూటమి నేర్పర్చుకొనడాన్ని దేవుడు నిషేధిస్తున్నాడని తెలియజేస్తుంది. ఆ
30:10-11 ప్రజలు వినసొంపైన వాటిని వినాలనుకుంటారు, యెషయా ప్రవక్త వారితో పలుకుతున్న కఠినమైన విషయాల్ని కాదు. నిజప్రవక్తలు రాబోయే శిక్ష గురించి ప్రజల్ని హెచ్చరిస్తూ, వారు దేవునితో తమ సంబంధాన్ని పునరుద్ధరించుకోవాలని వారిని ప్రోత్సహిస్తారు. అయితే వారు తమకు దేవునితో పనేమీ లేదన్నట్టుగా ప్రతిస్పందిస్తున్నారు. ఇశ్రాయేలు పరిశుద్ధ దేవుని అనే పదజాలం యెషయాకు అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైన దేవుని నామం, యెషయా గ్రంథంలో ఈ నామం ఇరవై అయిదు సార్లకు పైగా కనబడుతుంది. ఈ నామం పాపంపట్ల దేవునికున్న ఏహ్యతను నొక్కిచెబుతుంది (1:4 నోట్సు చూడండి).
30:12-14 దేవుణ్ణి మాత్రమే... ఆశ్రయించాలనే ప్రవక్త హెచ్చరికను ప్రజలు త్రోసివేసి, అందుకు బదులుగా ఐగుప్తు సహాయాన్ని వెతుక్కొని బలాత్కారమును కృత్రిమమును నమ్ముకొని ఉన్నారు. దీని ఫలితంగా దేవుడు వారిని కూలిపోయేలా చేస్తున్నాడు. అష్కూరుకు వ్యతిరేకంగా తమకు ఐగుప్తు ఎత్తయిన గోడ అని వారనుకుంటున్నారు. అయితే ఈ గోడకు పెద్ద బీట (పగులు) ఉంది. ఇది చివరకు గోడనే రూపుమాపుతుంది.
30:15-17 హితకరమైన ప్రత్యామ్నాయం దేవుణ్ణి నమ్ముకొని ఊరకుండడం. అయితే, ఇంత సుళువైన చర్య నంగీకరించడం దేవుని ప్రజలకు చాలా కష్టంగా ఉంది. దేవుని మాటల్ని వినకపోవడం వలన కలిగే ఫలితంగా వారు కొద్దిమంది శత్రువులకే భయపడి పారిపోతారు. (ద్వితీ 32:30)
30:18-26 ఈ ప్రకటనలో తీర్పు గురించిన వర్ణన తర్వాత, దేవుడు తన కరుణనుబట్టి తన ప్రజల్ని పునరుద్ధరిస్తాడు. ఆ 20:18 దేవుడు తన ప్రజల మీదకు తీర్పును రప్పించబోయే ముందు వారిని కరుణింపవలెనని, వారు పశ్చాత్తాప పడతారని వారిని బాగుచేయడం కోసం ఆలస్యము చేయుచున్నాడు.
30:19 ప్రజల మొట్ట, వారు పశ్చాత్తాపపడడాన్ని, తమ పాపాన్ని అంగీకరించడాన్ని, సహాయం కోసం దేవుని వైపు మళ్లడాన్ని సూచిస్తుంది. దీని ఫలితంగా ఆయన వారిపట్ల నిశ్చయంగా కనికరంతో (కరుణించును) ప్రతిస్పందిస్తాడు. వారు సీయోనులో యెరూషలేములోనే దేవుని సన్నిధిలోనే కాపురముంటారు. క్రీ.పూ. 539లో బబులోను చెర నుండి యూదులు తిరిగి రావడంతో ఈ వాగ్దానం నెరవేర్పు ప్రారంభమైంది.
30:20 "ప్రభువు నీకు క్రేషాన్నపానముల నిచ్చును" అనే మాటలు భవిష్యత్ చెర కాలాన్ని, అన్యదేశాలు (ముందుగా అష్పూరు, ఆ తర్వాత బబులోను, ఆ తర్వాత పారశీక) రాజకీయంగా అణచివేయడాన్ని సూచిస్తున్నాయి. వీటన్నిటికీ ప్రజల పాపమే కారణం. బోధకులు అనే పదం దేవుడినే సూచిస్తుండవచ్చు, ప్రజలకు సత్ప్రవర్తనను, సన్మార్గాన్ని తెలియజేసేది ఆయనే.
30:21 త్రోవలో నడవడం కీర్తన.1, సామెతలు లోని పరిభాషను గుర్తు చేస్తుంది. రెండు త్రోవలున్నాయి, మరణానికి నడిపించే దుష్టత్వానికి ప్రతీక యైన వంకర త్రోవ, జీవానికి నడిపించే దైవభక్తిని సూచించే తిన్నని త్రోవ.
30:22 దేవుని ప్రజల ఆధ్యాత్మిక పరివర్తన వారిని కల్పిత దైవాల నుండి దారి మళ్లించి నిజదేవునివైపు నడిపిస్తుంది. బట్టలను అనే పదం రుతుస్రావంతో అపవిత్రమైన బట్టల్ని సూచిస్తుంది (లేవీ 15:19-24).
30:23-24 ద్వితీయోపదేశకాండము అధ్యా. 28లో ఉన్న నిబంధనాపూర్వకమైన దీవెనల ప్రకారం, పునరుద్దరణ తర్వాతః దేవుడు తన ప్రజలకు సస్యసమృద్ది ననుగ్రహిస్తాడు. చెర కాలంలో వారికి "శ్లేషాన్నపానము” తప్ప మరేమీ లేవు (వ.20), భవిష్యత్తులో వారికి ఆహారపదార్థాలు సమృద్ధిగా ఉంటాయి. ఎడ్లును... గాడిదలును సైతం చాలినంత మేత మేస్తాయి.
30:25. ఇశ్రాయేలులో నీటికొరత ఉంటుంది కాబట్టి సాధారణంగా పంటలు పండడం పలచనవుతుంది. అయితే, ఇక్కడ వాగులు నదులు పొర్లి పారే దృశ్యం కనబడుతుంది. గోపురములు పడడం, మహా హత్య బహుశా దేవుని ప్రజల్ని అణచివేసేవారు పతనం చెందడాన్ని సూచిస్తుండవచ్చు.
30:26 అన్నపానాలు సమృద్ధిగా ఉండడం మాత్రమే కాదు, వెలుగు కూడా ఉంటుంది. వెలుగు మంచికి, దైవభక్తికి ప్రతీక.
30:27-33 ఈ వచనాల్లోని ప్రకటన దేవుణ్ణి న్యాయంతీర్చే యోధునిగా వర్ణిస్తుంది. ఆయన ఉగ్రతకు కారణం వ.31 వరకు వెల్లడి కాలేదు. అక్కడ దేవుని ప్రజల్ని అణచివేస్తున్న శత్రువు పేరు అష్నూరు అని తెలుస్తుంది.
30:27-28 దేవుని కోపాన్ని మనుషులకు వర్తించే పదజాలంతో వర్ణించడం జరిగింది. పెదవులు... నాలుక... ఊపిరి... కుతిక. ఆయన కోపంతో మండిపోతున్నాడు. గాడిదలాగా, గుఱ్ఱంలాగా మొండితనంతో నిండిన అన్యదేశాలకు ఆయన కళ్లెము బిగిస్తాడు. ఆయన వారిని ఎక్కడికి నడిపించాలనుకుంటున్నాడో అక్కడికి నడిపిస్తాడు.
30:29 ఈ వచనంలో దృశ్యం దేవుని కార్యాన్ని చూచి ఉత్సహించే ఆయన ప్రజల వైపు మళ్లింది. వారి ఉత్సాహానికి కారణం వారి శత్రువుల మీదకు తీర్పు రావడం. ఇది పస్కా లేదా వర్ణశాలల పండుగ అయినట్టుగా వారు దేవుణ్ణి స్తుతిస్తారు. యెహోవా యొక్క పర్వతము సీయోనును సూచిస్తుంది, ఇక్కడ వారు ఆయన సన్నిధి ప్రత్యక్షతను చూస్తారు, సీయోను వారికి ఆశ్రయదుర్గమైన పర్వతం.
30:30 దేవుడు తన కోపానికి బలి కాబోతున్నవారి మీదకు ప్రకృతిశక్తుల్ని తన ఆయుధాలుగా ప్రయోగిస్తాడు (28:21 చూడండి).
30:31 ఆయన (యెహోవా) స్వరము శక్తిమంతమైనది (కీర్తన 29). "ఆ ప్రాంతంలో ఆధిపత్యం కలిగిన అష్కూరు మీదకు శిక్ష రాబోతుంది.
30:32 ఆయుధాల దెబ్బల్ని తంబుర నాదంతో పోల్చడం జరిగింది. క్రీస్తు పూర్వం ఏడవ శతాబ్దం చివర్లో దేవుడు అషూరును పడవేయడానికి ఆయన ఏర్పరచుకున్న నియామక దండము బబులోను.
30:33 తో పెతు బెహన్నోము లోయలో ఉంది. (యిర్మీయా 7:30-34). ఇది యెరూషలేము నానుకొని దక్షిణంలోను పశ్చిమంలోను విస్తరించి ఉంది. కొన్ని సార్లు దీన్ని పట్టణంలోని చెత్తను వేసే స్థలంగా ఉపయోగించారు. గ్రీక్ భాషలో దీని పేరు గెహన్నా, ఇది నరకాన్ని సూచించడాని కుపయోగించే పదం. తోపెతు అనే పదానికి అర్థమేమిటో "ఖండితంగా తెలియదు, ఈ పదమెలా వ్యుత్పన్నమైందో కూడా తెలియదు. అయితే ఒక విషయం మటుకు తెలుస్తుంది, రాజైన యోషీయా తన యేలుబడిలో మతసంస్కరణల తర్వాత దీన్ని అపవిత్రమైన స్థలంగా చేశాడు. (2రాజులు 23:10-11). గతంలో ఇక్కడ మొలెకు దేవతను పూజించేవారు. ఇది ప్రజల పాపానికి, అపరాధానికి పెద్ద ఉదాహరణ అని- యిర్మీయా వర్ణించాడు. (యిర్మీయా 7:30-32; 19:6-13). దేవుడు మొలకు పూజల్ని, వాటిలో భాగంగా నరబలిని ఖండితంగా నిషేధించాడు (లేవీ 18:21; ద్వితీ 12:31; 18:10; యెషయా 57:5,9; యిర్మీయా 19:5; 32:35; యెహె 16:20-21; 20:25-26,31; 23:37,39). ఇక్కడ ఇది అషూరు రాజు ఓటమి తర్వాత అతని దేహాన్ని కాల్చివేయడం అనే మంచి పనికోసం ఉపయోగించబడుతుంది.