9:2-6 నీతిమంతులకును దుష్టులకును... గతియొక్కటే అని ప్రసంగి గ్రంథం సెలవివ్వడం భౌతికమరణం అనే అర్థంలోనే తప్ప, పరలోకం గురించీ లేదా నరకం గురించీ కాదు. మానవ ప్రయత్నం ద్వారా మనం మరణాన్ని నియంత్రించలేము, తప్పించుకొనలేము. అయితే ప్రజలు దీనినుండి కచ్చితంగా తప్పుడు అభిప్రాయాల్ని ఏర్పరచుకుంటున్నారు. మనుషులందరికీ సంప్రాప్తమయ్యే మరణం విషయంలో చేసేదేమీ లేదు. కాబట్టి అన్ని అదుపులు, ఆంక్షలు మీరి తమకిష్టం వచ్చినట్టుగా బ్రతకవచ్చనుకుంటున్నారు. వీరు చెడుతనంతో నిండి, వెట్టితనము కలిగినవారు. బ్రతకాలనే కోరికను విడిచిపెట్టలేక వీరు, చచ్చిన సింహము కంటె బ్రదికియున్న కుక్క మేలు గదా అనే సామెతలు చెప్తుంటారు. వాస్తవానికి, ప్రసంగి గ్రంథం మనం మరణాన్ని తీవ్రమైనదిగా పరిగణించాలని కోరుకుంటోంది. అలా పరిగణించినట్లయితే మన జీవితాల్ని రగిలింపజేసే ఉద్వేగాలు ఉద్రేకాలు ఎలా ఆవిరై గతించిపోయేవోననే వాస్తవాన్ని గుర్తించగలం. అంతే గానీ నైరాశ్యం గానీ విచ్చలవిడి ప్రవర్తన గానీ దానికి పరిష్కారం కాదు.
9:7-10 మరణంపట్ల యుక్తమైన స్పందన జీవితాన్ని ప్రశస్తమైందిగా లెక్కించడమే. అన్నపానాలు స్వీకరించడంవంటి సాధారణ పనుల్ని సైతం ఉల్లాసపు మనస్సుతో చేయాలి. తెల్లని దుస్తులు ధరించడం, తలకు నూనె రాసుకోవడం బాహ్యాలంకరణను సూచించేవి, ప్రత్యేకించి వేడుక సమయాల్లో. మన జీవితంలో అత్యధిక భాగాన్ని సంతోషంగా గడపాలి తప్ప దుఃఖదినాలుగా గడపకూడదు అనేది ఇక్కడున్న సందేశం. నీ భార్యతో సుఖించుము అంటే సమాజమర్యాద కనుగుణంగా నీ భార్యతో దాంపత్య జీవితాన్ని ఆస్వాదించుము అని అర్ధం.
9:10 పాతాళము సమాధిని సూచిస్తోంది. పనియైనను ఉపాయమైనను తెలివియైనను జ్ఞానమైనను లేదు అని చెప్పడం మరణానంతర జీవితంలో వాటి ఉనికిని నిరాకరించడం కాదు గానీ ఈ లోకంలో వాటిననుభవించడానికి మనకు ఒకే ఒక అవకాశం ఉంటుందని అర్థం.
9:11-12 మనుషులు మర్త్యులనే వాస్తవంలోని మరొక అంశం మనం కాలాలు, స్థితిగతుల నియంత్రణలో ఉన్నాం. మానవ వ్యవహారాల్లో దేవుని సర్వాధికారాన్ని ప్రసంగి గ్రంథం కొట్టివేయడం లేదు. మనమెంత సమర్థులం, శక్తిమంతులం అయినా చాలా విషయాలు మన ఆధీనంలో లేవని ప్రసంగి గ్రంథం స్థిరీకరించి చెప్తున్నది. అన్నిటికి పైగా, మనుషులు కోరుకున్న సమయంలో మరణం సంభవించదు.
9:13-10:17 ఈ విభాగంలోని ఉపదేశాలు, సామెతలు మనిషి లోకంలో ఎలా జీవించాలనే దానిమీద దృష్టిని కేంద్రీకరిస్తున్నాయి, మరీ ముఖ్యంగా రాజకీయ జీవితానికి సంబంధించి. ఈ వచనాల్లో ప్రస్తావనకు వచ్చిన మనుషులు రాజుతో ప్రత్యక్ష సంబంధం గలవారు (10:4). ఇది, ప్రసంగి గ్రంథానికి ప్రథమ శ్రోతలు ఉన్నతశ్రేణిలోని పరిపాలకవర్గమే తప్ప సామాన్యజనం లేదా వ్యాపారవర్గం కాదని సూచిస్తుంది. ఆధునిక ప్రపంచంలో మనం ఏ విషయాలనైతే “కార్యాలయ వ్యవహారాలు” (ఆఫీస్ పాలిటిక్స్) అని వర్ణిస్తున్నామో ఈ ఉపదేశాల్లో చాలా భాగం వాటికి వర్తించేవిగా ఉన్నాయి.
9:13-16 ఈ ప్రాసంగిక వర్ణనలో, పట్టణంలో జ్ఞానముగల యొక బీదవాడుండి పట్టణాన్ని వినాశంనుండి తప్పించే ఉపాయాన్ని ఆలోచించాడు. బలముకంటే జ్ఞానముశ్రేష్టమైనదని ఇది నిరూపిస్తుంది. అయితే అతనికి సమాజంలో బలం లేకపోవడం చేత అతని పనికి తగిన గుర్తింపు, గౌరవం అతనికి లభించలేదు. లోకంలో ఎదురయ్యే సమస్యల్ని పరిష్కరించుకోడానికి మనిషికి జ్ఞానం కావాలి, అయితే ఇది మనిషికి కచ్చితంగా ఐశ్వర్యాన్ని ఘనతను తెస్తుందని చెప్పడం కుదరదు.
9:17-10:1 ఈ విభాగంలో రెండు పరస్పర విరుద్ధభావనలు కనబడుతున్నాయి. మొదటిది, ప్రజల్ని పరిపాలించడంలో కేకలకంటె యుద్దాయుధములకంటె అనే మాటలతో వర్ణించిన బలిమి, హింసలకంటె జ్ఞానము ఎక్కువ ప్రభావాత్మకమైనది (9:17-18), రెండవది, ఎంతో జ్ఞానంతో చేసిన పని యావత్తును ఒక చిన్న తప్పు సర్వనాశనం చేయగలదు (9:189-10:1).