1. మాదీయుడగు దర్యావేషు మొదటి సంవత్సరమందు మిఖాయేలును స్థిరపరచుటకును బలపరచుటకును నేను అతనియొద్ద నిలువబడితిని.

1. And in the first yeare of Darius of Media, I stode by him, to conforte him, & to strength him,

2. ఇప్పుడు సత్యమును నీకు తెలియజేయుచున్నాను; ఏమనగా ఇంక ముగ్గురు రాజులు పారసీకముమీద రాజ్యము చేసినపిమ్మట అందరికంటె అధికైశ్వర్యము కలిగిన నాలుగవ రాజొకడు వచ్చును. అతడు తనకున్న సంపత్తు చేత బలవంతుడై అందరిని గ్రేకేయుల రాజ్యమునకు విరోధ ముగా రేపును.

2. and now wil I shewe the the treuth. Beholde, there shal stonde vp yet thre kinges in Persia, but ye fourth shal be farre richer then they all. And when he is in the chefest power of his riches, he shal prouoke euery man agaynst the realme of Grekelonde.

3. అంతలో శూరుడగు ఒక రాజు పుట్టి మహా విశాలమైన రాజ్యము నేలి యిష్టానుసారముగా జరిగించును.

3. Then shal there arise yet a mightie kinge, that shal rule with greate dominion, and do what him list.

4. అతడు రాజైనతరువాత అతని రాజ్యము శిథిలమై ఆకాశపు నలుదిక్కుల విభాగింపబడును. అది అతని వంశపువారికి గాని అతడు ప్రభుత్వము చేసిన ప్రకారము ప్రభుత్వము చేయువారికి గాని విభాగింప బడదు, అతని ప్రభుత్వము వేరుతో పెరికివేయబడును, అతని వంశపువారు దానిని పొందరు గాని అన్యులు పొందు దురు.

4. And as soone as his kingdome commeth vp, it shalbe destroyed, & deuyded towarde ye foure wyndes of the heauen. They yt come after him, shall not haue soch power & dominion as he: but his kingdome shalbe scatred, yee euen amonge other the those.

5. అయితే దక్షిణదేశపు రాజును, అతని అధిపతులలో ఒకడును బలముపొందెదరు అతడు, ఇతనికంటె గొప్పవాడై యేలును; అతని ప్రభుత్వము గొప్ప ప్రభుత్వమగును.

5. And the kynge of ye south shalbe migthier, then his other prynces. Agaynst him there shal one make himself stroge, & shal rule his dominio wt greate power.

6. కొన్ని సంవత్సరములైన పిమ్మట వారు ఉభయులు కూడుకొనెదరు. మరియు వారు ఉభయులు సమాధానపడవలెనని కోరగా దక్షిణదేశపు రాజకుమార్తె ఉత్తరదేశపు రాజునొద్దకు వచ్చును. అయినను ఆమె భుజబలము నిలుపుకొననేరదు; అతడైనను అతని భుజబలమైనను నిలువదు; వారు ఆమెను, ఆమెను తీసికొని వచ్చిన వారిని, ఆమెను కనినవారిని, ఈ కాలమందు ఆమెను బలపరచిన వారిని అప్పగించెదరు.

6. But after certayne yeares they shalbe ioyned together, & the kynges doughter of the south shall come to the kynge of the north, for to make fredshipe, but she shal not optayne the power of that arme, nether shall she be able to endure thorow his might: but she, & soch as brought her (yee & he yt begat her, & conforted her for his tyme) shalbe delyuered vp.

7. అతనికి బదులుగా ఆమె వంశములో ఒకడు సేనకు అధిపతియై ఉత్తర దేశపురాజు కోటలో జొరబడి యిష్టానుసారముగా జరిగించుచు వారిని గెలుచును

7. Out of ye braunches of hir rote, there shal one stonde vp in his steade: which with power of armes shal go thorow the kynges londe of the north, & handle him acordinge to his strength. As for their Idols & prynces, with their costly Iewels of golde & syluer,

8. మరియు అతడు వారి దేవతలను సొమ్ములను విలువగల వారి వెండి బంగారు వస్తువులను సహా చెరపట్టి ఐగుప్తునకు తీసికొనిపోవును. అతడైతే కొన్ని సంవత్సరములు ఉత్తర దేశపురాజు ప్రభుత్వము కంటె ఎక్కువ ప్రభుత్వము చేయును.

8. he shal cary them awaye captyues in to Egipte, and he shal preuayle agaynst the kynge of the north certayne yeares.

9. అతడు దక్షిణ దేశపురాజు దేశములో జొరబడి మరలి తన రాజ్యమునకు వచ్చును.

9. And when he is come into ye kynges realme of ye south, he shal be fayne to turne agayne in to his owne londe.

10. అతని కుమారులు యుద్ధము చేయబూని మహా సైన్యముల సమూహ మును సమకూర్చుకొందురు. అతడు వచ్చి యేరువలె ప్రవహించి ఉప్పొంగును; యుద్ధము చేయబూని కోటదనుక వచ్చును.

10. Wherfore his sonnes shalbe displeased, and shal gather together a mightie greate hoost of people: and one of them shal come, and go thorow like a waterfloude: then shal he returne, and go forth with defyenge and boostinge vnto his owne londe.

11. అంతలో దక్షిణదేశపు రాజు అత్యుగ్రుడై బయలుదేరి ఉత్తరదేశపురాజుతో యుద్ధము జరిగించును; ఉత్తరదేశపురాజు గొప్పసైన్యమును సమ కూర్చుకొనినను అది ఓడిపోవును.

11. The the kinge of ye south shalbe angrie, and shal come forth to fight agaynst the kinge of the north: Yee he shall bringe a greate multitude of people together, and a greate heape shalbe geue into his honde:

12. ఆ గొప్ప సైన్యము ఓడిపోయినందున దక్షిణదేశపు రాజు మనస్సున అతిశయపడును; వేలకొలది సైనికులను హతము చేసినను అతనికి జయము కానేరదు.

12. these shal he cary awaye wt greate pryde, for so moch as he hath cast downe so many thousandes, neuertheles he shall not preuayle.

13. ఏలయనగా ఉత్తర దేశపురాజు మొదటి సైన్యముకంటె ఇంక గొప్ప సైన్యమును సమ కూర్చుకొని మరల వచ్చును. ఆ కాలాంతమున, అనగా కొన్ని సంవత్సరములైన పిమ్మట అతడు గొప్ప సైన్యమును విశేషమైన సామగ్రిని సమకూర్చి నిశ్చయముగా వచ్చును.

13. For ye kinge of ye north shal gather (of the new) a greater heape of people then afore, & come forth (after a certayne tyme and yeares) with a mightie hoost & exceadinge greate good.

14. ఆ కాలములయందు అనేకులు దక్షిణదేశపు రాజుతో యుద్ధము చేయుటకు కూడివచ్చెదరు. నీ జనములోని బందిపోటు దొంగలు దర్శనమును రుజువుపరచునట్లు కూడుదురు గాని నిలువలేక కూలుదురు.

14. At the same tyme there shall many stonde vp agaynst the kinge of the south, so that ye wicked children of thy people also shal exalte them selues (to fulfill the vision) and then fall.

15. అంతలో ఉత్తరదేశపురాజు వచ్చి ముట్టడి దిబ్బ వేయును. దక్షిణ దేశపు రాజు యొక్క బలము నిలువలేకపోయినందునను, అతడు ఏర్పరచుకొనిన జనము దృఢశౌర్యము పొందక పోయినందునను ఉత్తరదేశపు రాజు ప్రాకారములుగల పట్టణమును పట్టుకొనును.

15. So the kinge of the north shall come to laye sege, and to take the stroge fensed cities: And the power of the of ye south shal not be able to abyde him, & the best men of the people shall not be so stronge, as to resist him.

16. వచ్చినవాని కెదురుగా ఎవరును నిలువలేక పోయినందున తనకిష్టమువచ్చినట్టు అతడు జరిగించును గనుక ఆనందముగల ఆ దేశములో అతడుండగా అది అతని బలమువలన పాడైపోవును.

16. Shortly, when he commeth, he shall handle him as he list, & no man shalbe so hardy as to stonde agaynst him. He shal stode in the pleasaunt countre, which thorow him shalbe destroyed.

17. అతడు తన రాజ్యముయొక్క సమస్త బలమును కూర్చుకొని రావలెనని ఉద్దేశింపగా అతనితో సంధిచేయబడును; ఏమనగా నశింపజేయవచ్చునని యొక కుమార్తెను అతని కిచ్చెదరు, అయితే ఆమె సమ్మతింపక అతని కలిసికొనదు.

17. He shal set his face wt all his power to optayne his kingdome, & to be like it. Yee that shal he do, & geue him vnto the doughters amoge women, to destroye him. But he shal fayle, nether shal he optayne his purpose.

18. అతడు ద్వీపముల జనములతట్టు తన మనస్సును త్రిప్పుకొని యనేకులను పట్టుకొనును. అయితే అతనివలన కలిగిన యవమానమును ఒక యధికారి నివారణ చేయును. మరియు ఆయన యవమానము అతనిమీదికి మరల వచ్చునట్లు చేయును, అది అతనికి రాక తప్పదు.

18. After this, shall he set his face vnto the Iles, & take many of the. A prynce shal stoppe him, to do him a shame, besyde the confucion that els shal come vnto him.

19. అప్పుడతడు తన ముఖమును తన దేశములోని కోటలతట్టు త్రిప్పు కొనును గాని ఆటంకపడి కూలి అగుపడకపోవును.

19. Thus shal he turne agayne to his owne londe, stomble, & fall, and be nomore founde:

20. అతనికి మారుగా మరియొకడు లేచి ఘనమైన రాజ్యము ద్వారా పన్నుపుచ్చుకొను వానిని లేపును; కొన్ని దినము లైన పిమ్మట అతడు నాశనమగును గాని యీ నాశనము ఆగ్రహమువలననైనను యుద్ధమువలననైనను కలుగదు.

20. so he that came vpon him & dyd him violence, shal stonde in his place, & haue a pleasaunt kingdome: and after few dayes he shal be destroyed, & that nether in wrath ner in batell.

21. అతనికి బదులుగా నీచుడగు ఒకడు వచ్చును; అతనికి రాజ్యఘనత నియ్యరుగాని నెమ్మది కాలమందు అతడువచ్చి యిచ్చకపు మాటలచేత రాజ్యమును అపహరించును.

21. In his steade there shal aryse a vyle person not holde worthy of a kinges dignite: this shall come in craftely, & optayne the kingdome with fayre wordes:

22. ప్రవాహమువంటి బలము అతని యెదుటనుండి వారిని కొట్టుకొని పోవుటవలన వారు నాశనమగుదురు; సంధి చేసిన అధిపతి సహా నాశనమగును.

22. he shal fight agaynst the armes of the mightie (& destroye them,) yee & agaynst the prynce of the couenaunt.

23. అతడు సంధిచేసినను మోస పుచ్చును. అతడు స్వల్పజనముగలవాడైనను ఎదు రాడి బలము పొందును.

23. So after yt he hath taken truce with him, he shal hadle disceatfully: that he maye get vp, & ouer come him with a small flocke:

24. అతడు సమాధాన క్షేమముగల దేశమునకు వచ్చి, తన పితరులు కాని తన పితరుల పితరులు గాని చేయనిదానిని చేయును; ఏదనగా అచ్చట ఆస్తిని, దోపుడుసొమ్మును, ధనమును విభజించి తనవారికి పంచి పెట్టును. అంతట కొంతకాలము ప్రాకారములను పట్టుకొనుటకు కుట్రచేయును

24. & so with craftynesse to get him to ye fattest place of the londe, and to deale otherwise, then ether his fathers or graudfathers dyd. For he shal destroye the thinge, ye they had robbed & spoyled, yee & all their substaunce: ymagenynge thoughtes agaynst the stroge holdes, & that for a tyme.

25. అతడు గొప్ప సైన్యమును సమకూర్చుకొని, దక్షిణదేశపు రాజుతో యుద్ధము చేయు టకు తన బలమును సిద్ధపరచి, తన మనస్సును రేపుకొనును గనుక దక్షిణదేశపు రాజు గొప్ప సైన్యమును సమకూర్చు కొని మహా బలముగలవాడై యుద్ధమునకు సిద్ధపడును. అతడు దక్షిణ దేశపురాజునకు విరోధమైన ఉపాయములు చేయ నుద్దేశించినందున ఆ రాజు నిలువలేకపోవును.

25. His power and herte shalbe sterred vp wt a greate armye agaynst the kinge of the south: where thorow the kinge of the south shalbe moued then vnto batell, with a greate & mightie hoost also. Neuerthelesse, he shal not be able to stonde, for they shall conspyre agaynst him.

26. ఏమనగా, అతని భోజనమును భుజించువారు అతని పాడు చేసెదరు; మరియు అతని సైన్యము ఓడిపోవును గనుక అనేకులు హతులవుదురు.

26. Yee they yt eate of his meate, shal hurte him: so that his hoost shal fall, & many be slayne downe.

27. కీడుచేయుటకై ఆ యిద్దరు రాజులు తమ మనస్సులు స్థిరపరచుకొని, యేకభోజన పంక్తిలో కూర్చుండినను కపటవాక్యములాడెదరు; నిర్ణయ కాలమందు సంగతి జరుగును గనుక వారి ఆలోచన సఫలము కానేరదు.

27. These two kinges shalbe mynded to do myschefe, & talke of disceate at one table: but they shal not prospere: for why, the ende shal not come yet, vnto the tyme apoynted.

28. అతడు మిగుల ద్రవ్యముగలవాడై తన దేశమునకు మరలును. మరియు పరిశుద్ధ నిబంధనకు విరోధియై యిష్టానుసారముగా జరిగించి తన దేశమునకు తిరిగి వచ్చును.

28. The shall he go home agayne in to his owne londe with greate good, & set his herte agaynst the holy couenaunt, he shalbe busy agaynst it, & then returne home.

29. నిర్ణయకాలమందు మరలి దక్షిణదిక్కునకు వచ్చునుగాని మొదట నున్నట్టుగా కడపటనుండదు.

29. At the tyme appoynted he shal come agayne, & go towarde the south: So shall it happen otherwise then at the first, yet ones agayne.

30. అంతట కిత్తీయుల ఓడలు అతనిమీదికి వచ్చుటవలన అతడు వ్యాకులపడి మరలి, పరిశుద్ధ నిబంధన విషయములో అత్యాగ్రహముగలవాడై, తన యిష్టానుసారముగా జరి గించును. అతడు మరలి పరిశుద్ధ నిబంధనను నిషేధించిన వారెవరని విచారించును.

30. And why, the shippes of Cythim shal come vpon him, that he maye be smytten & turne agayne: yt he maye take indignacion agaynst the couenaunt of holynes, to medle agaynst it. Yee he shal turne him, & drawe soch vnto him, as leaue the holy couenaunt.

31. అతని పక్షమున శూరులు లేచి, పరిశుద్ధస్థలపు కోటను అపవిత్రపరచి, అనుదిన బలి నిలిపివేసి, నాశనమును కలుగజేయు హేయమైన వస్తువును నిలువబెట్టుదురు.
మత్తయి 24:15, మార్కు 13:14

31. He shal set mightie men to vnhalowe the sanctuary of stregth, to put downe the daylie offeringe, & to set vp the abhominable desolacion.

32. అందుకతడు ఇచ్చకపుమాటలు చెప్పి నిబంధన నతిక్రమించువారిని వశపరచుకొనును; అయితే తమ దేవుని నెరుగువారు బలముకలిగి గొప్ప కార్యములు చేసెదరు.

32. And soch as breake the couenaunt, shal he flatre with fayre wordes. But ye people that wil knowe their God, shal haue the ouerhade and prospere.

33. జనములో బుద్ధిమంతులు ఆనేకులకు బోధించు దురు గాని వారు బహు దినములు ఖడ్గమువలనను అగ్ని వలనను క్రుంగి చెరపట్టబడి హింసింపబడి దోచబడు దురు.

33. Those also that haue vnderstondinge amonge the people, shal enfourme the multitude: & for a longe season, they shalbe persecuted with swearde, with fyre, with captyuyte & with the takynge awaye of their goodes.

34. వారు క్రుంగిపోవు సమయమందు వారికి స్వల్ప సహాయము దొరుకును, అయితే అనేకులు ఇచ్చకపు మాటలు చెప్పి వారిని హత్తుకొందురు గాని

34. Now whe they fall, they shalbe set vp with a litle helpe: but many shal cleue vnto them faynedly.

35. నిర్ణయకాలము ఇంక రాలేదు గనుక అంత్యకాలమువరకు జనులను పరిశీలించుటకును పవిత్రపరచుటకును బుద్ధిమంతులలో కొందరు కూలుదురు.

35. Yee some of those which haue vnderstondynge shal be persecuted also: yt they maye be tryed, purified & clesed, till the tyme be out: for there is yet another tyme appoynted.

36. ఆ రాజు ఇష్టానుసారముగా జరిగించి తన్ను తానే హెచ్చించుకొనుచు అతిశయపడుచు, ప్రతి దేవత మీదను దేవాది దేవునిమీదను గర్వముగా మాటలాడుచు ఉగ్రత సమాప్తియగువరకు వృద్ధిపొందును; అంతట నిర్ణ యించినది జరుగును.
2 థెస్సలొనీకయులకు 2:4, ప్రకటన గ్రంథం 13:5

36. The kinge shal do what him list, he shal exalte and magnifie himself agaynst all, that is God. Yee he shall speake maruelous thinges agaynst the God of all goddes, wherin he shal prospere, so longe till the wrath be fulfilled, for the conclusion is deuysed alredy.

37. అతడు అందరికంటె ఎక్కువగా తన్నుతాను హెచ్చించుకొనును గనుక తన పితరుల దేవత లను లక్ష్యపెట్టడు; మరియు స్త్రీలకాంక్షితా దేవతను గాని, యే దేవతను గాని లక్ష్యపెట్టడు.
2 థెస్సలొనీకయులకు 2:4, ప్రకటన గ్రంథం 13:5

37. He shal not regarde the God of his fathers, but his lust shall be vpon wome: Yee he shal not care for eny God, for he shal magnifie himself aboue all.

38. అతడు తన పితరులెరుగని దేవతను, అనగా ప్రాకారముల దేవతను వారి దేవతకు మారుగా ఘనపరచును; బంగారును వెండిని విలువగల రాళ్లను మనోహరమైన వస్తువులను అర్పించి, ఆ దేవతను ఘనపరచును.

38. In his place shal he worshipe the mightie Idols: & the god whom his fathers knewe not, shal he honoure with golde and syluer, with precious stones and pleasaunt Iewels.

39. మరియు ఈ క్రొత్త దేవతను ఆధారముచేసికొని, కోటలకు ప్రాకారములు కట్టించి, నూతన విధముగా తనవారికి మహా ఘనత కలుగజేయును; దేశమును క్రయమునకు విభజించి యిచ్చి అనేకులమీద తనవారికి ప్రభుత్వ మిచ్చును.

39. This shal he do, sekinge helpe and sucoure at the mightie Idols and straunge goddes. Soch as wil receaue him, and take him for God, he shal geue them greate worshipe and power: yee and make them lordes of the multitude, and geue them the londe with rewardes.

40. అంత్యకాలమందు దక్షిణ దేశపు రాజు అతనితో యుద్ధముచేయును. మరియు ఉత్తరదేశపు రాజు రథములను గుఱ్ఱపురౌతులను అనేకమైన ఓడలను సమకూర్చుకొని, తుపానువలె అతనిమీద పడి దేశముల మీదుగా ప్రవాహమువలె వెళ్లును.

40. In the latter tyme, shal the kinge of the south stryue with him: and the kinge of the north in like maner shall come agaynst him with charettes, horsmen & with a greate nauy of shippes. He shal come in to the londes, destroye and go thorow:

41. అతడు ఆనందదేశమున ప్రవేశించుటవలన అనేకులు కూలుదురు గాని ఎదోమీయులును మోయాబీయులును అమ్మోనీయు లలో ముఖ్యులును అతని చేతిలోనుండి తప్పించు కొనెదరు.
మత్తయి 24:10

41. he shal entre also in to the fayre pleasaunt londe. Many cities & countrees shal decaye, excepte Edom, Moab & the best of the children of Ammon, which shal escape from his honde.

42. అతడు ఇతర దేశములమీదికి తన సేన నంపించును; ఐగుప్తు సహా తప్పించుకొననేరదు.

42. He shall stretch forth his hodes vpon the countrees, & the londe of Egipte shal not escape him.

43. అతడు విలువగల సమస్త బంగారు వెండి వస్తువులను ఐగుప్తుయొక్క విలువ గల వస్తువులన్నిటిని వశపరచుకొని, లుబీయులను కూషీ యులను తనకు పాదసేవకులుగా చేయును.

43. For thorow his goinge in, he shal haue dominion ouer the treasures of syluer & golde, & ouer all the precious Iewels of Egipte, Lybia and Ethiopia.

44. అంతట తూర్పునుండియు ఉత్తరమునుండియు వర్తమానములు వచ్చి యతని కలతపరచును గనుక అత్యాగ్రహము కలిగి అనే కులను పాడుచేయుటకును నశింపజేయుటకును అతడు బయలుదేరును.

44. Neuerthelesse the tydinges out of the east and the north shall trouble him, for the which cause he shal go forth to destroye & curse a greate multitude.

45. కాబట్టి తన నగరు డేరాను సముద్రములకును పరిశుద్ధానందములుగల పర్వతమునకును మధ్య వేయును; అయితే అతనికి నాశనము రాకుండుటకై సహాయముచేయు వాడెవడును లేక పోవును.

45. The tentes of his palace shall he pytch betwixte the two sees, vpon the hill of the noble sanctuary, for he shal come to the ende of it, and then shal no man helpe him.