1. నా కుమారుడా, నీ చెలికానికొరకు పూటపడిన యెడల పరునిచేతిలో నీవు నీ చేయి వేసినయెడల

1. My sonne if thou be suretie for thy neyghbour, and hast fastened thyne hande for another man:

2. నీ నోటి మాటలవలన నీవు చిక్కుబడియున్నావు నీ నోటి మాటలవలన పట్టబడియున్నావు

2. Thou art bounde with thine owne wordes, and taken with thine owne speach.

3. నా కుమారుడా, నీ చెలికానిచేత చిక్కుబడితివి. నీవు త్వరపడి వెళ్లి విడిచిపెట్టుమని నీ చెలికానిని బలవంతము చేయుము.

3. Therfore my sonne do this, and thou shalt be discharged: When thou art come into thy neyghbours daunger, go thy wayes then soone, humble thy selfe, and with thy frendes intreate [thy creditour.]

4. ఈలాగు చేసి తప్పించుకొనుము నీ కన్నులకు నిద్రయైనను నీ కనురెప్పలకు కునుకుపాటైనను రానియ్యకుము.

4. Let not thyne eyes sleepe, nor thyne eye liddes slumber.

5. వేటకాని చేతినుండి లేడి తప్పించుకొనునట్లును ఎరుకువాని చేతినుండి పక్షి తప్పించుకొనునట్లును తప్పించుకొనుము.

5. Saue thy self as a Doe from the hand of the [hunter] and as a byrde from the hande of the fouler.

6. సోమరీ, చీమలయొద్దకు వెళ్లుము వాటి నడతలు కనిపెట్టి జ్ఞానము తెచ్చుకొనుము.

6. Go to the emmet thou sluggarde, consider her wayes, and learne to be wyse:

7. వాటికి న్యాయాధిపతి లేకున్నను పై విచారణకర్త లేకున్నను అధిపతి లేకున్నను

7. She hath no guyde, nor ouerseer, nor ruler,

8. అవి వేసవికాలమందు ఆహారము సిద్ధపరచుకొనును కోతకాలమందు ధాన్యము కూర్చుకొనును.

8. Yet in the sommer she prouideth her meate, and gathereth her foode together in the haruest.

9. సోమరీ, ఎందాక నీవు పండుకొనియుందువు? ఎప్పుడు నిద్రలేచెదవు?

9. Howe long wylt thou sleepe thou sluggishe man? When wylt thou aryse out of thy sleepe?

10. ఇక కొంచెము నిద్రించెదనని కొంచెము కునికెదనని కొంచెముసేపు చేతులు ముడుచుకొని పరుండెదనని నీవనుచుందువు

10. Yea, sleepe on still a litle, slumber a litle, folde thyne handes together yet a litle that thou mayest sleepe:

11. అందుచేత దోపిడిగాడు వచ్చునట్లు దారిద్ర్యము నీయొద్దకు వచ్చును. ఆయుధధారుడు వచ్చునట్లు లేమి నీయొద్దకు వచ్చును.

11. So shall pouertie come vnto thee as one that trauayleth by the way, and necessitie like a weaponed man.

12. కుటిలమైన మాటలు పలుకువాడు పనికిమాలినవాడును దుష్టుడునై యున్నాడు

12. An vngodly person, a wicked man, goeth with a frowarde mouth.

13. వాడు కన్ను గీటుచు కాళ్లతో సైగచేయును వ్రేళ్లతో గురుతులు చూపును.

13. He winketh with his eyes, he tokeneth with his feete, he teacheth with his fingers.

14. వాని హృదయము అతిమూర్ఖ స్వభావముగలది వాడెల్లప్పుడు కీడు కల్పించుచు జగడములు పుట్టించును.

14. He is euer imagining mischiefe and frowardnes in his heart, and causeth discorde.

15. కాబట్టి ఆపద వానిమీదికి హఠాత్తుగా వచ్చును వాడు తిరుగలేకుండ ఆ క్షణమందే నలుగగొట్టబడును.

15. Therefore shall his destruction come hastyly vpon hym, sodainly shall he be all to broken, and not be healed.

16. యెహోవాకు అసహ్యములైనవి ఆరు గలవు ఏడును ఆయనకు హేయములు

16. These sixe thinges doth the Lorde hate, and the seuenth he vtterly abhorreth:

17. అవేవనగా, అహంకారదృష్టియు కల్లలాడు నాలుకయు నిరపరాధులను చంపు చేతులును

17. A proude loke, a lying tongue, handes that shed innocent blood,

18. దుర్యోచనలు యోచించు హృదయమును కీడు చేయుటకు త్వరపడి పరుగులెత్తు పాదములును

18. An heart that goeth about wicked imaginations, feete that be swyft in running to mischiefe,

19. లేనివాటిని పలుకు అబద్ధసాక్షియు అన్నదమ్ములలో జగడములు పుట్టించువాడును.

19. A false witnesse that bringeth vp lyes, and hym that soweth discorde among brethren.

20. నా కుమారుడా, నీ తండ్రి ఆజ్ఞను గైకొనుము నీ తల్లి ఉపదేశమును త్రోసివేయకుము.

20. My sonne, kepe thy fathers commaundement, and forsake not the lawe of thy mother:

21. వాటిని ఎల్లప్పుడు నీ హృదయమునందు ధరించు కొనుము నీ మెడచుట్టు వాటిని కట్టుకొనుము.

21. Tye them continually in thyne heart, and bynde them about thy necke.

22. నీవు త్రోవను వెళ్లునప్పుడు అది నిన్ను నడిపించును నీవు పండుకొనునప్పుడు అది నిన్ను కాపాడును. నీవు మేలుకొనునప్పుడు అది నీతో ముచ్చటించును.

22. That shall leade thee when thou goest, preserue thee when thou art asleepe, and when thou awakest talke with thee.

23. ఆజ్ఞ దీపముగాను ఉపదేశము వెలుగుగాను ఉండును. శిక్షార్థమైన గద్దింపులు జీవమార్గములు.

23. For the commaundement is a lanterne, and the lawe a light: yea chastening and nurture is the way of life:

24. చెడు స్త్రీయొద్దకు పోకుండను పరస్త్రీ పలుకు ఇచ్చకపు మాటలకు లోబడకుండను అవి నిన్ను కాపాడును.

24. That they may kepe thee from the euyll woman, and from the flattering tongue of the straunge woman.

25. దాని చక్కదనమునందు నీ హృదయములో ఆశపడకుము అది తన కనురెప్పలను చికిలించి నిన్ను లోపరచుకొన నియ్యకుము.

25. Lust not after her beautie in thyne heart, lest thou be taken with her fayre lokes.

26. వేశ్యాసాంగత్యము చేయువానికి రొట్టెతునక మాత్రము మిగిలియుండును. మగనాలు మిక్కిలి విలువగల ప్రాణమును వేటాడును.

26. By an harlot [a man is brought] to beg his bread, and a woman wyll hunte for the pretious life of man.

27. ఒకడు తన ఒడిలో అగ్ని నుంచుకొనినయెడల వాని వస్త్రములు కాలకుండునా?

27. May a man take fire in his bosome, and his clothes not be brent?

28. ఒకడు నిప్పులమీద నడిచినయెడల వాని పాదములు కమలకుండునా?

28. Or can one go vpon hotte coales, and his feete not be brent?

29. తన పొరుగువాని భార్యను కూడువాడు ఆ ప్రకారమే నాశనమగును ఆమెను ముట్టువాడు శిక్ష తప్పించుకొనడు.

29. Euen so, whosoeuer goeth in to his neyghbours wife and toucheth her, can not be vngiltie.

30. దొంగ ఆకలిగొని ప్రాణరక్షణకొరకు దొంగిలిన యెడల యెవరును వాని తిరస్కరింపరు గదా.

30. Men do not vtterly despise a thiefe that stealeth to satisfie his soule, when he is hungrie:

31. వాడు దొరికినయెడల ఏడంతలు చెల్లింపవలెను తన యింటి ఆస్తి అంతయు అప్పగింపవలెను.

31. But if he may be gotten, he restoreth agayne seuen tymes as muche, or els he maketh recompence with all the good of his house.

32. జారత్వము జరిగించువాడు కేవలము బుద్ధిశూన్యుడు ఆ కార్యము చేయువాడు స్వనాశనమును కోరువాడే

32. But whoso committeth adultrie with a woman, lacketh vnderstanding: and he that doth it, destroyeth his owne soule.

33. వాడు దెబ్బలకును అవమానమునకును పాత్రుడగును వానికి కలుగు అపకీర్తి యెన్నటికిని తొలగిపోదు.

33. He getteth him selfe a plague and dishonour, and his reproche shall neuer be put out:

34. భర్తకు పుట్టు రోషము మహా రౌద్రముగలది ప్రతికారము చేయు కాలమందు అట్టివాడు కనికరపడడు.

34. For the ielousie and wrath of the man wyll not be entreated,

35. ప్రాయశ్చిత్తమేమైన నీవు చేసినను వాడు లక్ష్యపెట్టడు ఎంత గొప్ప బహుమానములు నీవిచ్చినను వాడు ఒప్పుకొనడు.

35. No though thou wouldest offer hym great gyftes to make amendes, he wyll not receaue them.