1. దుర్జనులను చూచి మత్సరపడకుము వారి సహవాసము కోరకుము

1. BE NOT envious of evil men, nor desire to be with them;

2. వారి హృదయము బలాత్కారము చేయ యోచించును వారి పెదవులు కీడునుగూర్చి మాటలాడును.

2. For their minds plot oppression and devise violence, and their lips talk of causing trouble and vexation.

3. జ్ఞానమువలన ఇల్లు కట్టబడును వివేచనవలన అది స్థిరపరచబడును.

3. Through skillful and godly Wisdom is a house (a life, a home, a family) built, and by understanding it is established [on a sound and good foundation],

4. తెలివిచేత దాని గదులు విలువగల రమ్యమైన సర్వ సంపదలతో నింపబడును.

4. And by knowledge shall its chambers [of every area] be filled with all precious and pleasant riches.

5. జ్ఞానముగలవాడు బలవంతుడుగా నుండును తెలివిగలవాడు శక్తిమంతుడుగా నుండును.

5. A wise man is strong and is better than a strong man, and a man of knowledge increases and strengthens his power; [Prov. 21:22; Eccl. 9:16.]

6. వివేకముగల నాయకుడవై యుద్ధముచేయుము. ఆలోచన చెప్పువారు అనేకులుండుట రక్షణకరము

6. For by wise counsel you can wage your war, and in an abundance of counselors there is victory and safety.

7. మూర్ఖునికి జ్ఞానము అందదు గుమ్మమునొద్ద అట్టివారు మౌనులై యుందురు.

7. Wisdom is too high for a fool; he opens not his mouth in the gate [where the city's rulers sit in judgment].

8. కీడుచేయ పన్నాగములు పన్నువానికి తంటాలమారి అని పేరు పెట్టబడును.

8. He who plans to do evil will be called a mischief-maker.

9. మూర్ఖుని యోచన పాపము అపహాసకులు నరులకు హేయులు.

9. The plans of the foolish and the thought of foolishness are sin, and the scoffer is an abomination to men.

10. శ్రమదినమున నీవు క్రుంగినయెడల నీవు చేతకాని వాడవగుదువు.

10. If you faint in the day of adversity, your strength is small.

11. చావునకై పట్టబడినవారిని నీవు తప్పించుము నాశమునందు పడుటకు జోగుచున్న వారిని నీవు రక్షింపవా?

11. Deliver those who are drawn away to death, and those who totter to the slaughter, hold them back [from their doom].

12. ఈ సంగతి మాకు తెలియదని నీవనుకొనినయెడల హృదయములను శోధించువాడు నీ మాటను గ్రహించును గదా. నిన్ను కనిపెట్టువాడు దాని నెరుగును గదా నరులకు వారి వారి పనులనుబట్టి ఆయన ప్రతికారము చేయును గదా.
మత్తయి 16:27, రోమీయులకు 2:6, 2 తిమోతికి 4:14, 1 పేతురు 1:17, ప్రకటన గ్రంథం 2:23, ప్రకటన గ్రంథం 20:12-13, ప్రకటన గ్రంథం 22:12

12. If you [profess ignorance and] say, Behold, we did not know this, does not He Who weighs and ponders the heart perceive and consider it? And He Who guards your life, does not He know it? And shall not He render to [you and] every man according to his works?

13. నా కుమారుడా, తేనె త్రాగుము అది రుచిగలది గదా తేనెపట్టు తినుము అది నీ నాలుకకు తీపియే గదా.

13. My son, eat honey, because it is good, and the drippings of the honeycomb are sweet to your taste.

14. నీ ఆత్మకు జ్ఞానము అట్టిదని తెలిసికొనుము అది నీకు దొరికినయెడల ముందుకు నీకు మంచిగతి కలుగును నీ ఆశ భంగము కానేరదు.

14. So shall you know skillful and godly Wisdom to be thus to your life; if you find it, then shall there be a future and a reward, and your hope and expectation shall not be cut off.

15. భక్తిహీనుడా, నీతిమంతుని నివాసమునొద్ద పొంచి యుండకుము వాని విశ్రమస్థలమును పాడుచేయకుము.

15. Lie not in wait as a wicked man against the dwelling of the [uncompromisingly] righteous (the upright, in right standing with God); destroy not his resting-place;

16. నీతిమంతుడు ఏడుమారులు పడినను తిరిగి లేచును ఆపత్కాలమునందు భక్తిహీనులు కూలుదురు.

16. For a righteous man falls seven times and rises again, but the wicked are overthrown by calamity. [Job 5:19; Ps. 34:19; 37:24; Mic. 7:8.]

17. నీ శత్రువు పడినప్పుడు సంతోషింపకుము వాడు తొట్రిల్లినప్పుడు నీవు మనస్సున నుల్లసింపకుము.

17. Rejoice not when your enemy falls, and let not your heart be glad when he stumbles or is overthrown,

18. యెహోవా అది చూచి అసహ్యించుకొని వానిమీదనుండి తన కోపము త్రిప్పుకొనునేమో.

18. Lest the Lord see it and it be evil in His eyes and displease Him, and He turn away His wrath from him [to expend it upon you, the worse offender].

19. దుర్మార్గులను చూచి నీవు వ్యసనపడకుము భక్తిహీనులయెడల మత్సరపడకుము.

19. Fret not because of evildoers, neither be envious of the wicked,

20. దుర్జనునికి ముందు గతి లేదు భక్తిహీనుల దీపము ఆరిపోవును

20. For there shall be no reward for the evil man; the lamp of the wicked shall be put out.

21. నా కుమారుడా, యెహోవాను ఘనపరచుము రాజును ఘనపరచుము ఆలాగు చేయనివారి జోలికి పోకుము.
1 పేతురు 2:17

21. My son, [reverently] fear the Lord and the king, and do not associate with those who are given to change [of allegiance, and are revolutionary],

22. అట్టివారికి ఆపద హఠాత్తుగా తటస్థించును వారి కాలము ఎప్పుడు ముగియునో యెవరికి తెలియును?

22. For their calamity shall rise suddenly, and who knows the punishment and ruin which both [the Lord and the king] will bring upon [the rebellious]?

23. ఇవియు జ్ఞానులు చెప్పిన సామెతలే న్యాయము తీర్చుటలో పక్షపాతము చూపుట ధర్మము కాదు

23. These also are sayings of the wise: To discriminate and show partiality, having respect of persons in judging, is not good.

24. నీయందు దోషములేదని దుష్టునితో చెప్పువానిని ప్రజలు శపించుదురు జనులు అట్టివానియందు అసహ్యపడుదురు.

24. He who says to the wicked, You are righteous and innocent--peoples will curse him, nations will defy and abhor him.

25. న్యాయముగా తీర్పు తీర్చువారికి మేలు కలుగును క్షేమకరమైన దీవెన అట్టివారిమీదికి వచ్చును.

25. But to those [upright judges] who rebuke the wicked, it will go well with them and they will find delight, and a good blessing will be upon them.

26. సరియైన మాటలతో ప్రత్యుత్తరమిచ్చుట పెదవులతో ముద్దుపెట్టుకొనినట్లుండును.

26. He kisses the lips [and wins the hearts of men] who give a right answer.

27. బయట నీ పని చక్క పెట్టుకొనుము ముందుగా పొల ములో దాని సిద్ధపరచుము తరువాత ఇల్లు కట్టుకొనవచ్చును.

27. [Put first things first.] Prepare your work outside and get it ready for yourself in the field; and afterward build your house and establish a home.

28. నిర్నిమిత్తముగా నీ పొరుగువానిమీద సాక్ష్యము పలుక కుము నీ పెదవులతో మోసపు మాటలు చెప్పవచ్చునా?

28. Be not a witness against your neighbor without cause, and deceive not with your lips. [Eph. 4:25.]

29. వాడు నాకు చేసినట్లు వానికి చేసెదను వాని క్రియచొప్పున వానికి ప్రతిఫలమిచ్చెదననుకొనకుము.

29. Say not, I will do to him as he has done to me; I will pay the man back for his deed. [Prov. 20:22; Matt. 5:39, 44; Rom. 12:17, 19.]

30. సోమరివాని చేను నేను దాటి రాగా తెలివిలేనివాని ద్రాక్షతోట నేను దాటి రాగా

30. I went by the field of the lazy man, and by the vineyard of the man void of understanding;

31. ఇదిగో దానియందంతట ముండ్ల తుప్పలు బలిసి యుండెను. దూలగొండ్లు దాని కప్పియుండెను దాని రాతి గోడ పడియుండెను.

31. And, behold, it was all grown over with thorns, and nettles were covering its face, and its stone wall was broken down.

32. నేను దాని చూచి యోచన చేసికొంటిని దాని కనిపెట్టి బుద్ధి తెచ్చుకొంటిని.

32. Then I beheld and considered it well; I looked and received instruction.

33. ఇంక కొంచెము నిద్ర యింక కొంచెము కునుకుపాటు పరుండుటకై యింక కొంచెము చేతులు ముడుచు కొనుట

33. Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep--

34. వీటివలన నీకు దరిద్రత పరుగెత్తి వచ్చును ఆయుధస్థుడు వచ్చినట్లు లేమి నీమీదికి వచ్చును.

34. So shall your poverty come as a robber, and your want as an armed man.