1. నీవు ఏలికతో భోజనము చేయ కూర్చుండినయెడల నీవెవరి సమక్షమున నున్నావో బాగుగా యోచించుము.

1. WHEN YOU sit down to eat with a ruler, consider who and what are before you;

2. నీవు తిండిపోతువైనయెడల నీ గొంతుకకు కత్తి పెట్టుకొనుము.

2. For you will put a knife to your throat if you are a man given to desire.

3. అతని రుచిగల పదార్థములను ఆశింపకుము అవి మోసపుచ్చు ఆహారములు.

3. Be not desirous of his dainties, for it is deceitful food [offered with questionable motives].

4. ఐశ్వర్యము పొంద ప్రయాసపడకుము నీకు అట్టి అభిప్రాయము కలిగినను దాని విడిచిపెట్టుము.
1 తిమోతికి 6:9

4. Weary not yourself to be rich; cease from your own [human] wisdom. [Prov. 28:20; I Tim. 6:9, 10.]

5. నీవు దానిమీద దృష్టి నిలిపినతోడనే అది లేకపోవును నిశ్చయముగా అది రెక్కలు ధరించి యెగిరిపోవును. పక్షిరాజు ఆకాశమునకు ఎగిరిపోవునట్లు అది ఎగిరి పోవును.

5. Will you set your eyes upon wealth, when [suddenly] it is gone? For riches certainly make themselves wings, like an eagle that flies toward the heavens.

6. ఎదుటివాని మేలు ఓర్చలేనివానితో కలిసి భోజనము చేయకుము వాని రుచిగల పదార్థముల నాశింపకుము.

6. Eat not the bread of him who has a hard, grudging, and envious eye, neither desire his dainty foods;

7. అట్టివాడు తన ఆంతర్యములో లెక్కలు చూచుకొను వాడు తినుము త్రాగుము అని అతడు నీతో చెప్పునే గాని అది హృదయములోనుండి వచ్చు మాట కాదు.

7. For as he thinks in his heart, so is he. As one who reckons, he says to you, eat and drink, yet his heart is not with you [but is grudging the cost].

8. నీవు తినినను తినినదానిని కక్కి వేయుదువు నీవు పలికిన యింపైన మాటలు వ్యర్థములగును.

8. The morsel which you have eaten you will vomit up, and your complimentary words will be wasted.

9. బుద్ధిహీనుడు వినగా మాటలాడకుము అట్టివాడు నీ మాటలలోని జ్ఞానమును తృణీకరించును.

9. Speak not in the ears of a [self-confident] fool, for he will despise the [godly] Wisdom of your words. [Isa. 32:6.]

10. పురాతనమైన పొలిమేర రాతిని తీసివేయకుము తలిదండ్రులు లేనివారి పొలములోనికి నీవు చొరబడ కూడదు

10. Remove not the ancient landmark and enter not into the fields of the fatherless, [Deut. 19:14; 27:17; Prov. 22:28.]

11. వారి విమోచకుడు బలవంతుడు ఆయన వారిపక్షమున నీతో వ్యాజ్యెమాడును.

11. For their Redeemer is mighty; He will plead their cause against you.

12. ఉపదేశముమీద మనస్సు నుంచుము తెలివిగల మాటలకు చెవి యొగ్గుము.

12. Apply your mind to instruction and correction and your ears to words of knowledge.

13. నీ బాలురను శిక్షించుట మానుకొనకుము బెత్తముతో వాని కొట్టినయెడల వాడు చావకుండును

13. Withhold not discipline from the child; for if you strike and punish him with the [reedlike] rod, he will not die.

14. బెత్తముతో వాని కొట్టినయెడల పాతాళమునకు పోకుండ వాని ఆత్మను నీవు తప్పించెదవు.

14. You shall whip him with the rod and deliver his life from Sheol (Hades, the place of the dead).

15. నా కుమారుడా, నీ హృదయమునకు జ్ఞానము లభించిన యెడల నా హృదయముకూడ సంతోషించును.

15. My son, if your heart is wise, my heart will be glad, even mine;

16. నీ పెదవులు యథార్థమైన మాటలు పలుకుట విని నా అంతరింద్రియములు ఆనందించును.

16. Yes, my heart will rejoice when your lips speak right things.

17. పాపులను చూచి నీ హృదయమునందు మత్సరపడకుము నిత్యము యెహోవాయందు భయభక్తులు కలిగి యుండుము.

17. Let not your heart envy sinners, but continue in the reverent and worshipful fear of the Lord all the day long.

18. నిశ్చయముగా ముందు గతి రానే వచ్చును నీ ఆశ భంగము కానేరదు.

18. For surely there is a latter end [a future and a reward], and your hope and expectation shall not be cut off.

19. నా కుమారుడా, నీవు విని జ్ఞానము తెచ్చుకొనుము నీ హృదయమును యథార్థమైన త్రోవలయందు చక్కగా నడిపించుకొనుము.

19. Hear, my son, and be wise, and direct your mind in the way [of the Lord].

20. ద్రాక్షారసము త్రాగువారితోనైనను మాంసము హెచ్చుగాతినువారితోనైనను సహవాసము చేయకుము.

20. Do not associate with winebibbers; be not among them nor among gluttonous eaters of meat, [Isa. 5:22; Luke 21:34; Rom. 13:13; Eph. 5:18.]

21. త్రాగుబోతులును తిండిపోతులును దరిద్రులగుదురు. నిద్రమత్తు చింపిగుడ్డలు ధరించుటకు కారణమగును.

21. For the drunkard and the glutton shall come to poverty, and drowsiness shall clothe a man with rags.

22. నిన్ను కనిన నీ తండ్రి ఉపదేశము అంగీకరించుము నీ తల్లి ముదిమియందు ఆమెను నిర్లక్ష్యము చేయకుము.

22. Hearken to your father, who begot you, and despise not your mother when she is old.

23. సత్యమును అమ్మివేయక దాని కొనియుంచు కొనుము జ్ఞానమును ఉపదేశమును వివేకమును కొనియుంచు కొనుము.

23. Buy the truth and sell it not; not only that, but also get discernment and judgment, instruction and understanding.

24. నీతిమంతుని తండ్రికి అధిక సంతోషము కలుగును జ్ఞానముగలవానిని కనినవాడు వానివలన ఆనందము నొందును.

24. The father of the [uncompromisingly] righteous (the upright, in right standing with God) shall greatly rejoice, and he who becomes the father of a wise child shall have joy in him.

25. నీ తలిదండ్రులను నీవు సంతోషపెట్టవలెను నిన్ను కనిన తల్లిని ఆనందపరచవలెను.

25. Let your father and your mother be glad, and let her who bore you rejoice.

26. నా కుమారుడా, నీ హృదయమును నాకిమ్ము నా మార్గములు నీ కన్నులకు ఇంపుగా నుండనిమ్ము,

26. My son, give me your heart and let your eyes observe and delight in my ways,

27. వేశ్య లోతైన గొయ్యి పరస్త్రీ యిరుకైన గుంట.

27. For a harlot is a deep ditch, and a loose woman is a narrow pit.

28. దోచుకొనువాడు పొంచియుండునట్లు అది పొంచి యుండును అది బహుమందిని విశ్వాసఘాతకులనుగా చేయును.

28. She also lies in wait as a robber or as one waits for prey, and she increases the treacherous among men.

29. ఎవరికి శ్రమ? ఎవరికి దుఃఖము? ఎవరికి జగడములు? ఎవరికి చింత? ఎవరికి హేతువులేని గాయములు?ఎవరికి మంద దృష్టి?

29. Who has woe? Who has sorrow? Who has strife? Who has complaining? Who has wounds without cause? Who has redness and dimness of eyes?

30. ద్రాక్షారసముతో ప్రొద్దుపుచ్చువారికే గదా కలిపిన ద్రాక్షారసము రుచిచూడ చేరువారికే గదా.

30. Those who tarry long at the wine, those who go to seek and try mixed wine. [Prov. 20:1; Eph. 5:18.]

31. ద్రాక్షారసము మిక్కిలి ఎఱ్ఱబడగను గిన్నెలో తళతళలాడుచుండగను త్రాగుటకు రుచిగా నుండగను దానివైపు చూడకుము.
ఎఫెసీయులకు 5:18

31. Do not look at wine when it is red, when it sparkles in the wineglass, when it goes down smoothly.

32. పిమ్మట అది సర్పమువలె కరచును కట్లపామువలె కాటువేయును.

32. At the last it bites like a serpent and stings like an adder.

33. విపరీతమైనవి నీ కన్నులకు కనబడును నీవు వెఱ్ఱిమాటలు పలుకుదువు

33. [Under the influence of wine] your eyes will behold strange things [and loose women] and your mind will utter things turned the wrong way [untrue, incorrect, and petulant].

34. నీవు నడిసముద్రమున పండుకొనువానివలె నుందువు ఓడకొయ్య చివరను పండుకొనువానివలె నుందువు.

34. Yes, you will be [as unsteady] as he who lies down in the midst of the sea, and [as open to disaster] as he who lies upon the top of a mast.

35. నన్ను కొట్టినను నాకు నొప్పి కలుగలేదు నామీద దెబ్బలు పడినను నాకు తెలియలేదు నేనెప్పుడు నిద్ర మేల్కొందును? మరల దాని వెదకుదును అని నీవనుకొందువు.

35. You will say, They struck me, but I was not hurt! They beat me [as with a hammer], but I did not feel it! When shall I awake? I will crave and seek more wine again [and escape reality].