1. రాజైన సొలొమోను ఇశ్రాయేలీయులందరిమీద రాజాయెను.

1. King Solomon now ruled over all Israel,

2. అతనియొద్దనున్న అధిపతులు ఎవరెవరనగా సాదోకు కుమారుడైన అజర్యా యాజకుడు;

2. and these were his high officials: Azariah son of Zadok was the priest.

3. షీషా కుమారులైన ఎలీహోరెపును అహీయాయును ప్రధాన మంత్రులు; అహీలూదుకుమారుడైన యెహోషాపాతు లేఖికుడై యుండెను;

3. Elihoreph and Ahijah, the sons of Shisha, were court secretaries. Jehoshaphat son of Ahilud was the royal historian.

4. యెహోయాదా కుమారుడైన బెనాయా సైన్యాధిపతి; సాదోకును అబ్యాతారును యాజకులు.

4. Benaiah son of Jehoiada was commander of the army. Zadok and Abiathar were priests.

5. నాతాను కుమారుడైన అజర్యా అధికారుల మీద ఉండెను; నాతాను కుమారుడైన జాబూదు రాజు సముఖములోని మిత్రుడును మంత్రియునైయుండెను;

5. Azariah son of Nathan was in charge of the district governors. Zabud son of Nathan, a priest, was a trusted adviser to the king.

6. అహీషారు గృహ నిర్వాహకుడు; అబ్దా కుమారుడైన అదోనీరాము వెట్టి పని విషయములో అధికారి.

6. Ahishar was manager of the palace property. Adoniram son of Abda was in charge of the labor force.

7. ఇశ్రా యేలీయులందరిమీద సొలొమోను పన్నిద్దరు అధికారులను నియమించెను. వీరు రాజునకును అతని ఇంటివారికిని ఆహారము సంగ్రహము చేయువారు. సంవత్సరమందు ఒక్కొక్క నెలకు వారిలో ఒక్కొక్కడు ఆహారమును సంగ్రహము చేయుచుండెను.

7. Solomon also had twelve district governors who were over all Israel. They were responsible for providing food for the king's household. Each of them arranged provisions for one month of the year.

8. వారి పేళ్లు ఇవే; ఎఫ్రా యిము మన్యమందు హూరు కుమారుడు,

8. These are the names of the twelve governors: Ben-hur, in the hill country of Ephraim.

9. మాకస్సులోను షయల్బీములోను బేత్షెమెషులోను ఏలోన్బెధానానులోను దెకెరు కుమారుడు;

9. Ben-deker, in Makaz, Shaalbim, Beth-shemesh, and Elon-bethhanan.

10. అరుబ్బోతులో హెసెదు కుమా రుడు; వీనికి శోకో దేశమును హెపెరు దేశమంతయు నియమింపబడెను.

10. Ben-hesed, in Arubboth, including Socoh and all the land of Hepher.

11. మరియు అబీనాదాబు కుమారునికి దోరు మన్యప్రదేశమంతయు నియమింపబడెను; సొలొ మోను కుమార్తెయైన టాపాతు ఇతని భార్య.

11. Ben-abinadab, in all of Naphoth-dor. (He was married to Taphath, one of Solomon's daughters.)

12. మరియు అహీలూదు కుమారుడైన బయనాకు తానాకును మెగిద్దో యును బేత్షెయాను ప్రదేశమంతయును నియమింపబడెను. ఇది యెజ్రె యేలు దగ్గరనున్న సారెతానుండి బేత్షెయాను మొదలుకొని ఆబేల్మేహోలావరకును యొక్నెయాము అవ తలి స్థలమువరకును వ్యాపించుచున్నది.

12. Baana son of Ahilud, in Taanach and Megiddo, all of Beth-shan near Zarethan below Jezreel, and all the territory from Beth-shan to Abel-meholah and over to Jokmeam.

13. గెబెరు కుమా రుడు రామోత్గిలాదునందు కాపురముండెను; వీనికి గిలా దులోనుండిన మనష్షేకు కుమారుడైన యాయీరు గ్రామ ములును బాషానులోనున్న అర్గోబు దేశమును నియమింప బడెను; అది ప్రాకారములును ఇత్తడి అడ్డగడలునుగల అరు వది గొప్ప పట్టణములుగల ప్రదేశము.

13. Ben-geber, in Ramoth-gilead, including the Towns of Jair (named for Jair of the tribe of Manasseh) in Gilead, and in the Argob region of Bashan, including sixty large fortified towns with bronze bars on their gates.

14. ఇద్దో కుమారుడైన అహీనాదాబు మహనయీములో నుండెను.

14. Ahinadab son of Iddo, in Mahanaim.

15. నఫ్తాలీము దేశమందు అహిమయస్సు ఉండెను; వీడు సొలొమోను కుమార్తెయైన బాశెమతును వివాహము చేసికొనెను.

15. Ahimaaz, in Naphtali. (He was married to Basemath, another of Solomon's daughters.)

16. ఆషేరులోను ఆలోతులోను హూషై కుమారుడైన బయనా యుండెను.

16. Baana son of Hushai, in Asher and in Aloth.

17. ఇశ్శాఖారు దేశమందు పరూ యహు కుమారుడైన యెహోషాపాతు ఉండెను.

17. Jehoshaphat son of Paruah, in Issachar.

18. బెన్యా మీను దేశమందు ఏలా కుమారుడైన షిమీ యుండెను.

18. Shimei son of Ela, in Benjamin.

19. గిలాదు దేశమందును అమోరీయులకు రాజైన సీహోను దేశమందును బాషాను రాజైన ఓగు దేశమందును ఊరి కుమారుడైన గెబెరు ఉండెను; అతడు ఒక్కడే ఆ దేశ మందు అధికారి.

19. Geber son of Uri, in the land of Gilead, including the territories of King Sihon of the Amorites and King Og of Bashan. There was also one governor over the land of Judah.

20. అయితే యూదావారును ఇశ్రాయేలు వారును సముద్రపు దరినున్న యిసుక రేణువులంత విస్తార సమూహమై తినుచు త్రాగుచు సంభ్రమపడుచు నుండిరి.

20. The people of Judah and Israel were as numerous as the sand on the seashore. They were very contented, with plenty to eat and drink.

21. నది (యూఫ్రటీసు) మొదలుకొని ఐగుప్తు సరిహద్దువరకు ఈ మధ్యనున్న రాజ్యములన్నిటిమీదను ఫిలిష్తీయుల దేశమంతటిమీదను సొలొమోను ప్రభుత్వము చేసెను. ఆ జనులు పన్ను చెల్లించుచు సొలొమోను బ్రదికిన దినములన్నియు అతనికి సేవచేయుచు వచ్చిరి.

21. Solomon ruled over all the kingdoms from the Euphrates River in the north to the land of the Philistines and the border of Egypt in the south. The conquered peoples of those lands sent tribute money to Solomon and continued to serve him throughout his lifetime.

22. ఒక్కొక్క దినమునకు సొలొమోను భోజనపు సామగ్రి యెంత యనగా, ఆరువందల తూముల సన్నపు గోధుమపిండియు, వేయిన్ని రెండువందల తూముల ముతకపిండియు,

22. The daily food requirements for Solomon's palace were 150 bushels of choice flour and 300 bushels of meal;

23. క్రొవ్విన యెడ్లు పదియు, విడియెడ్లు ఇరువదియు, నూరు గొఱ్ఱెలును, ఇవియు గాక ఎఱ్ఱదుప్పులు దుప్పులు జింకలు క్రొవ్విన బాతులును తేబడెను.

23. also 10 oxen from the fattening pens, 20 pasture-fed cattle, 100 sheep or goats, as well as deer, gazelles, roe deer, and choice poultry.

24. యూఫ్రటీసునది యివతల తిప్సహు మొదలుకొని గాజావరకును నది యివతల నున్న రాజులందరిమీదను అతనికి అధికారముండెను. అతని కాలమున నలుదిక్కుల నెమ్మది కలిగియుండెను.

24. Solomon's dominion extended over all the kingdoms west of the Euphrates River, from Tiphsah to Gaza. And there was peace on all his borders.

25. సొలొ మోను దినములన్నిటను ఇశ్రాయేలువారేమి యూదా వారేమి దాను మొదలుకొని బెయేర్షెబా వరకును తమ తమ ద్రాక్షచెట్ల క్రిందను అంజూరపుచెట్ల క్రిందను నిర్భయముగా నివసించుచుండిరి.

25. During the lifetime of Solomon, all of Judah and Israel lived in peace and safety. And from Dan in the north to Beersheba in the south, each family had its own home and garden.

26. సొలొమోను రథ ములకు నలువదివేల గుఱ్ఱపు శాలలును రౌతులకు పండ్రెండు వేల గుఱ్ఱములును ఉండెను.

26. Solomon had 4,000 stalls for his chariot horses, and he had 12,000 horses.

27. మరియు రాజైన సొలొ మోనునకును రాజైన సొలొమోను భోజనపు బల్లయొద్దకు వచ్చిన వారికందరికిని ఏమియు తక్కువకాకుండ అధికారు లలో ఒకడు తాను నియమింపబడిన మాసమునుబట్టి ఆహా రము సంగ్రహముచేయుచు వచ్చెను.

27. The district governors faithfully provided food for King Solomon and his court; each made sure nothing was lacking during the month assigned to him.

28. మరియు గుఱ్ఱ ములును పాటుపశువులును ఉన్న ఆయాస్థలములకు ప్రతి వాడును తనకు చేయబడిన నిర్ణయము చొప్పున యవలును గడ్డిని తెప్పించుచుండెను.

28. They also brought the necessary barley and straw for the royal horses in the stables.

29. దేవుడు జ్ఞానమును బుద్ధిని వర్ణింప శక్యము కాని వివే చనగల మనస్సును సొలొమోనునకు దయచేసెను

29. God gave Solomon very great wisdom and understanding, and knowledge as vast as the sands of the seashore.

30. గనుక సొలొమోనునకు కలిగిన జ్ఞానము తూర్పుదేశ స్థుల జ్ఞానము కంటెను ఐగుప్తీయుల జ్ఞానమంతటి కంటెను అధికమై యుండెను.

30. In fact, his wisdom exceeded that of all the wise men of the East and the wise men of Egypt.

31. అతడు సమస్తమైన వారికంటెను, ఎజ్రా హీయుడైన ఏతానుకంటెను మహోలు కుమారులైన హేమాను కల్కోలు దర్ద అను వారికంటెను జ్ఞానవంతుడై యుండెను గనుక అతని కీర్తిచుట్టునున్న జనము లన్నిటిలో వ్యాపితమాయెను.

31. He was wiser than anyone else, including Ethan the Ezrahite and the sons of Mahol-- Heman, Calcol, and Darda. His fame spread throughout all the surrounding nations.

32. అతడు మూడువేలసామెతలు చెప్పెను, వెయ్యిన్ని యయిదు కీర్తనలు రచించెను.

32. He composed some 3,000 proverbs and wrote 1,005 songs.

33. మరియు లెబానోనులో ఉండు దేవదారు వృక్షమునే గాని గోడలోనుండి మొలుచు హిస్సోపు మొక్కనే గాని చెట్లన్నిటిని గూర్చి అతడు వ్రాసెను; మరియు మృగములు పక్షులు ప్రాకు జంతువులు జలచరములు అనువాటి నన్నిటిని గూర్చియు అతడు వ్రాసెను.

33. He could speak with authority about all kinds of plants, from the great cedar of Lebanon to the tiny hyssop that grows from cracks in a wall. He could also speak about animals, birds, small creatures, and fish.

34. అతని జ్ఞానపుమాటలు తెలిసికొనుటకై అతని జ్ఞానమునుగూర్చి వినిన భూపతులందరిలోనుండియు, జనులందరిలోనుండియు మనుష్యులు సొలొమోను నొద్దకు వచ్చిరి.

34. And kings from every nation sent their ambassadors to listen to the wisdom of Solomon.