1. యోసేపు వెళ్లి ఫరోను చూచి నా తండ్రియు నా సహోదరులును వారి గొఱ్ఱెల మందలతోను వారి పశువులతోను వారికి కలిగినదంతటితోను కనాను దేశము నుండి వచ్చి గోషెనులో నున్నారని తెలియచేసి

1. So Joseph went and informed Pharaoh: 'My father and my brothers, with their sheep and cattle and all that they have, have come from the land of Canaan and are now in the land of Goshen.'

2. తన సహోదరులందరిలో అయిదుగురిని వెంటబెట్టుకొనిపోయి వారిని ఫరో సమక్షమందు ఉంచెను.

2. He took five of his brothers and presented them before Pharaoh.

3. ఫరో అతని సహోదరులను చూచి - మీ వృత్తి యేమిటని అడిగినప్పుడు వారు - నీ దాసులమైన మేమును మా పూర్వికులును గొఱ్ఱెల కాపరులమని ఫరోతో చెప్పిరి.

3. Then Pharaoh asked his brothers, 'What is your occupation?' And they said to Pharaoh, 'Your servants, both we and our fathers, are shepherds.'

4. మరియు వారు - కనాను దేశమందు కరవు భారముగా ఉన్నందున నీ దాసులకు కలిగియున్న మందలకు మేత లేదు గనుక ఈ దేశములో కొంత కాలముండుటకు వచ్చితివిు. కాబట్టి గోషెను దేశములో నీ దాసులు నివసింప సెలవిమ్మని ఫరోతో అనగా

4. Then they said to Pharaoh, 'We have come to live in the land for a while because there is no grazing land for your servants' sheep, since the famine in the land of Canaan has been severe. So now, please let your servants settle in the land of Goshen.'

5. ఫరో యోసేపును చూచి - నీ తండ్రియు నీ సహోదరులును నీయొద్దకు వచ్చియున్నారు.

5. Then Pharaoh said to Joseph, '[Now that] your father and brothers have come to you,

6. ఐగుప్తు దేశము నీ యెదుట ఉన్నది, ఈ దేశములోని మంచి ప్రదేశమందు నీ తండ్రిని నీ సహోదరులను నివసింపచేయుము, గోషెను దేశములో వారు నివసింపవచ్చును, వారిలో ఎవరైన ప్రజ్ఞగలవారని నీకు తోచిన యెడల నా మందలమీద వారిని అధిపతులగా నియమించుమని చెప్పెను

6. the land of Egypt is open before you; settle your father and brothers in the best part of the land. They can live in the land of Goshen. If you know of any capable men among them, put them in charge of my livestock.'

7. మరియు యోసేపు తన తండ్రియైన యాకోబును లోపలికి తీసికొని వచ్చి ఫరో సమక్షమందు అతని నుంచగా యాకోబు ఫరోను దీవించెను.

7. Joseph then brought his father Jacob and presented him before Pharaoh, and Jacob blessed Pharaoh.

8. ఫరో - నీవు జీవించిన సంవత్సరములెన్ని అని యాకోబు నడిగినందుకు

8. Then Pharaoh said to Jacob, 'How many years have you lived?'

9. యాకోబు - నేను యాత్రచేసిన సంవత్సరములు నూట ముప్పది, నేను జీవించిన సంవత్సరములు కొంచెము గాను దుఃఖసహితమైనవిగా ఉన్నవి. అవి నా పితరులు యాత్రచేసిన దినములలో వారు జీవించిన సంవత్సరములన్ని కాలేదని ఫరోతో చెప్పి
హెబ్రీయులకు 11:13

9. Jacob said to Pharaoh, 'My pilgrimage has lasted 130 years. My years have been few and hard, and they have not surpassed the years of my fathers during their pilgrimages.'

10. ఫరోను దీవించి ఫరో యెదుటనుండి వెళ్లిపోయెను.

10. So Jacob blessed Pharaoh and departed from Pharaoh's presence.

11. ఫరో ఆజ్ఞాపించినట్లు యోసేపు తన తండ్రిని తన సహోదరులను ఐగుప్తు దేశములో నివసింపచేసి, ఆ దేశములో రామెసేసను మంచి ప్రదేశములో వారికి స్వాస్థ్యము నిచ్చెను.

11. Then Joseph settled his father and brothers in the land of Egypt and gave them property in the best part of the land, the land of Rameses, as Pharaoh had commanded.

12. మరియు యోసేపు తన తండ్రిని తన సహోదరులను తన తండ్రి కుటుంబపు వారినందరిని వారివారి పిల్లల లెక్కచొప్పున వారికి ఆహారమిచ్చి సంరక్షించెను.

12. And Joseph provided his father, his brothers, and all his father's household with food for their dependents.

13. కరవు మిక్కిలి భారమైనందున ఆ దేశమందంతటను ఆహారము లేకపోయెను. కరవువలన ఐగుప్తు దేశమును కనాను దేశమును క్షీణించెను.

13. But there was no food in that entire region, for the famine was very severe. The land of Egypt and the land of Canaan were exhausted by the famine.

14. వచ్చిన వారికి ధాన్యమమ్ముట వలన ఐగుప్తు దేశములోను కనాను దేశములోను దొరికిన ద్రవ్యమంత యోసేపు సమకూర్చెను. ఆ ద్రవ్యమంతటిని యోసేపు ఫరో నగరులోనికి తెప్పించెను.

14. Joseph collected all the money to be found in the land of Egypt and the land of Canaan in exchange for the grain they were purchasing, and he brought the money to Pharaoh's house.

15. ఐగుప్తు దేశమందును కనాను దేశమందును ద్రవ్యము వ్యయమైన తరువాత ఐగుప్తీయులందరు యోసేపు నొద్దకు వచ్చి - మాకు ఆహారము ఇప్పించుము, నీ సముఖమందు మేమేల చావవలెను? ద్రవ్యము వ్యయమైనది గదా అనిరి.

15. When the money from the land of Egypt and the land of Canaan was gone, all the Egyptians came to Joseph and said, 'Give us food. Why should we die here in front of you? The money is gone!'

16. అందుకు యోసేపు - మీ పశువులను ఇయ్యుడి; ద్రవ్యము వ్యయమైపోయిన యెడల మీ పశువులకు ప్రతిగా నేను మీకు ధాన్యమిచ్చెదనని చెప్పెను, కాబట్టి వారు తమ పశువులను యోసేపునొద్దకు తీసికొనవచ్చిరి. యోసేపు గుఱ్ఱములను గొర్రెల మందలను పశువుల మందలను గాడిదలను తీసికొని వారికి ఆహారమిచ్చెను

16. But Joseph said, 'Give me your livestock. Since the money is gone, I will give you food in exchange for your livestock.'

17. ఆ సంవత్సరమందు వారి మందలన్నిటికి ప్రతిగా అతడు వారికి ఆహారమిచ్చి సంరక్షించెను.

17. So they brought their livestock to Joseph, and he gave them food in exchange for the horses, the herds of sheep, the herds of cattle, and the donkeys. That year he provided them with food in exchange for all their livestock.

18. ఆ సంవత్సరము గతించిన తరువాత రెండవ సంవత్సరమున వారు అతని యొద్దకు వచ్చి ఇది మా యేలినవారికి మరుగుచేయము; ద్రవ్యము వ్యయమై పోయెను, పశువుల మందలును ఏలినవారి వశమాయెను, ఇప్పుడు మా దేహములును మా పొలములును తప్ప మరి ఏమియు ఏలినవారి సముఖమున మిగిలియుండలేదు.

18. When that year was over, they came the next year and said to him, 'We cannot hide from our lord that the money is gone and that all our livestock belongs to our lord. There is nothing left for our lord except our bodies and our land.

19. నీ కన్నుల యెదుట మా పొలములును మేమును నశింపనేల? ఆహారమిచ్చి మమ్మును మా పొలములను కొనుము; మా పొలములతో మేము ఫరోకు దాసులమగుదుము; మేము చావక బ్రదుకునట్లును పొలములు పాడైపోకుండునట్లును మాకు విత్తనము లిమ్మని అడిగిరి.

19. Why should we perish here in front of you-- both us and our land? Buy us and our land in exchange for food. Then we with our land will become Pharaoh's slaves. Give us seed so that we can live and not die, and so that the land won't become desolate.'

20. అట్లు యోసేపు ఐగుప్తు భూములన్నిటిని ఫరో కొరకు కొనెను. కరవు వారికి భారమైనందున ఐగుప్తీయులందరు తమ తమ పొలములను అమ్మివేసిరి గనుక, భూమి ఫరోది ఆయెను.

20. In this way, Joseph acquired all the land in Egypt for Pharaoh, because every Egyptian sold his field since the famine was so severe for them. The land became Pharaoh's,

21. అతడు ఐగుప్తు పొలిమేరలయొక్క యీ చివరనుండి ఆ చివర వరకును జనులను ఊళ్లలోనికి రప్పించెను.

21. and Joseph moved the people to the cities from one end of Egypt to the other.

22. యాజకుల భూమి మాత్రమే అతడు కొనలేదు, యాజకులకు ఫరో బత్తెములు నియమించెను. ఫరో ఇచ్చిన బత్తెములవలన వారికి భోజనము జరిగెను గనుక వారు తమ భూములను అమ్మలేదు.

22. The only land he didn't acquire was that of the priests, for it was their allotment from Pharaoh. They lived off the allotment Pharaoh had given them; therefore they did not sell their land.

23. యోసేపు ఇదిగో నేడు మిమ్మును మీ భూములను ఫరో కొరకు కొనియున్నాను. ఇదిగో మీకు విత్తనములు; పొలములలో విత్తుడి.

23. Then Joseph said to the people, 'Understand today that I have acquired you and your land for Pharaoh. Here is seed for you. Sow it in the land.

24. పంటలో అయిదవ భాగము మీరు ఫరోకు ఇయ్యవలెను. నాలుగు భాగములు పొలములలో విత్తుటకును మీకును మీ కుటుంబపు వారికిని ఆహారమునకును మీ పిల్లలకు ఆహారమునకును మీవై యుండునని ప్రజలతో చెప్పగా

24. At harvest, you are to give a fifth of it to Pharaoh, and four-fifths will be yours as seed for the field and as food for yourselves, your households, and your dependents.'

25. వారు - నీవు మమ్ము బ్రదికించితివి, ఏలినవారి కటాక్షము మా మీదనుండనిమ్ము; ఫరోకు దాసులమగుదుమని చెప్పిరి.

25. And they said, 'You have saved our lives. We have found favor in our lord's eyes and will be Pharaoh's slaves.'

26. అప్పుడు అయిదవ భాగము ఫరోదని నేటివరకు యోసేపు ఐగుప్తు భూములను గూర్చి కట్టడ నియమించెను, యాజకుల భూములు మాత్రమే వినాయింపబడెను. అవి ఫరోవి కావు.

26. So Joseph made it a law, still in effect today in the land of Egypt, that a fifth [of the produce] belongs to Pharaoh. Only the priests' land does not belong to Pharaoh.

27. ఇశ్రాయేలీయులు ఐగుప్తుదేశమందలి గోషెను ప్రదేశములో నివసించిరి. అందులో వారు ఆస్తి సంపాదించుకొని సంతానాభివృద్ధి పొంది మిగుల విస్తరించిరి.

27. Israel settled in the land of Egypt, in the region of Goshen. They acquired property in it and became fruitful and very numerous.

28. యాకోబు ఐగుప్తుదేశములో పదునేడు సంవత్సరములు బ్రదికెను. యాకోబు దినములు, అనగా అతడు జీవించిన సంవత్సరములు నూటనలుబదియేడు.

28. Now Jacob lived in the land of Egypt 17 years, and his life span was 147 years.

29. ఇశ్రాయేలు చావవలసిన దినములు సమీపించినప్పుడు అతడు తన కుమారుడైన యోసేపును పిలిపించి - నా యెడల నీకు కటాక్షమున్నయెడల దయచేసి నీ చెయ్యి నా తొడక్రింద ఉంచి నా యెడల దయను నమ్మకమును కనుపరచుము; ఎట్లనగా నన్ను ఐగుప్తులో పాతిపెట్టకుము.

29. When the time drew near for him to die, he called his son Joseph and said to him, 'If I have found favor in your eyes, put your hand under my thigh [and promise me] that you will deal with me in faithful love. Do not bury me in Egypt.

30. నా పితరులతో కూడ నేను పండుకొనునట్లు ఐగుప్తులోనుండి నన్ను తీసికొనిపోయి వారి సమాధిలో నన్ను పాతిపెట్టుమని అతనితో చెప్పెను.

30. When I lie down with my fathers, carry me away from Egypt and bury me in their burial place.' Joseph answered, 'I will do what you have asked.'

31. అందుకతడు - నేను నీ మాట చొప్పున చేసెదననెను. మరియు అతడు - నాతో ప్రమాణము చేయుమన్నప్పుడు యోసేపు అతనితో ప్రమాణము చేసెను. అప్పుడు ఇశ్రాయేలు తన మంచపు తలాపిమీద వంగి దేవునికి నమస్కారము చేసెను.
హెబ్రీయులకు 11:21

31. And Jacob said, 'Swear to me.' So Joseph swore to him. Then Israel bowed [in thanks] at the head of his bed.