1. షీనారు రాజైన అమ్రాపేలు, ఎల్లాసరు రాజైన అర్యోకు, ఏలాము రాజైన కదొర్లాయోమెరు, గోయీయుల రాజైన తిదాలు అనువారి దినములలో

1. About this time, King Amraphel of Babylonia, King Arioch of Ellasar, King Chedorlaomer of Elam, and King Tidal of Goiim

2. వారు సొదొమ రాజైన బెరాతోను, గొమొఱ్ఱా రాజైన బిర్షాతోను, అద్మా రాజైన షినాబుతోను, సెబోయీయుల రాజైన షెమేబెరుతోను, సోయరను బెలరాజుతోను యుద్ధము చేసిరి.

2. attacked King Bera of Sodom, King Birsha of Gomorrah, King Shinab of Admah, King Shemeber of Zeboiim, and the king of Bela, also known as the city of Zoar.

3. వీరందరు ఉప్పు సముద్రమైన సిద్దీములోయలో ఏకముగా కూడి

3. King Chedorlaomer and his allies had ruled these last five kings for twelve years, but in the thirteenth year the kings rebelled and came together in Siddim Valley, which is now covered by the southern part of the Dead Sea.

4. పండ్రెండు సంవత్సరములు కదొర్లా యోమెరుకు లోబడి పదమూడవ సంవత్సరమున తిరుగుబాటు చేసిరి.

4. (SEE 14:3)

5. పదునాలుగవ సంవత్సరమున కదొర్లా యోమెరును అతనితో కూడనున్న రాజులును వచ్చి అష్తారోత్‌ కర్నాయిములో రెఫాయీయులను హాములో జూజీయులను షావే కిర్యతాయిము మైదానములో

5. A year later King Chedorlaomer and his allies attacked and defeated the Rephaites in Ashteroth-Karnaim, the Zuzites in Ham, and the Emites in Shaveh-Kiriathaim.

6. ఏమీయులను కొట్టిరి. మరియు హోరీయులను అరణ్యము దగ్గరనున్న ఏల్పారాను వరకు తరిమి శేయీరు పర్వత ప్రదేశములో వారిని కొట్టిన తరువాత

6. They also defeated the Horites in the hill country of Edom, as far as El-Paran, near the desert.

7. తిరిగి కాదేషను ఏన్మిష్పతుకువచ్చి అమాలేకీయుల దేశమంతటిని హససోన్‌ తామారులో కాపురమున్న అమోరీయులను కూడ కొట్టిరి.

7. They went back to the city of Enmishpat, better known as Kadesh. Then they captured all the land that belonged to the Amalekites, and they defeated the Amorites who were living in Hazazon-Tamar.

8. అప్పుడు సొదొమ రాజును గొమొఱ్ఱా రాజును అద్మా రాజును సెబోయీము రాజును సోయరను బెల రాజును బయలుదేరి సిద్దీము లోయలో వారితో,

8. At Siddim Valley, the armies of the kings of Sodom, Gomorrah, Admah, Zeboiim, and Bela fought the armies of King Chedorlaomer of Elam, King Tidal of Goiim, King Amraphel of Babylonia, and King Arioch of Ellasar. The valley

9. అనగా ఏలాము రాజైన కదొర్లాయోమెరు గోయీయుల రాజైన తిదాలు, షీనారు రాజైన అమ్రాపేలు, ఎల్లాసరు రాజైన అర్యోకు అను నలుగురితో ఆ యైదుగురు రాజులు యుద్ధము చేసిరి.

9. (SEE 14:8)

10. ఆ సిద్దీము లోయలో విస్తారమైన మట్టికీలు గుంటలు ఉండెను. సొదొమ గొమొఱ్ఱాల రాజులు పారిపోయి వాటిలో పడిరి. శేషించిన వారు కొండకు పారిపోయిరి.

10. was full of tar pits, and when the troops from Sodom and Gomorrah started running away, some of them fell into the pits. Others escaped to the hill country.

11. అప్పుడు వారు సొదొమ గొమొఱ్ఱాల ఆస్తి యావత్తును వారి భోజన పదార్థములన్నియు పట్టుకొని పోయిరి.

11. Their enemies took everything of value from Sodom and Gomorrah, including their food supplies.

12. మరియు అబ్రాము సహోదరుని కుమారుడైన లోతు సొదొమలో కాపుర ముండెను గనుక అతనిని అతని ఆస్తిని పట్టుకొనిపోగా

12. They also captured Abram's nephew Lot, who lived in Sodom. They took him and his possessions and then left.

13. తప్పించుకొనిన యొకడు వచ్చి హెబ్రీయుడైన అబ్రామునకు ఆ సంగతి తెలిపెను. అప్పుడతడు ఎష్కోలు సహోదరుడును ఆనేరు సహోదరుడునైన మమ్రే అను అమోరీయుని ఏలోను వనములో కాపురముండెను. వీరు అబ్రాముతో నిబంధన చేసికొనినవారు.

13. At this time Abram the Hebrew was living near the oaks that belonged to Mamre the Amorite. Mamre and his brothers Eshcol and Aner were Abram's friends. Someone who had escaped from the battle told Abram

14. అబ్రాము తన తమ్ముడు చెరపట్టబడెనని విని తన యింట పుట్టి అలవరచబడిన మూడువందల పదునెనమండుగురిని వెంటబెట్టుకొని దానుమట్టుకు ఆ రాజులను తరిమెను.

14. that his nephew Lot had been taken away. Three hundred eighteen of Abram's servants were fighting men, so he took them and followed the enemy as far north as the city of Dan.

15. రాత్రివేళ అతడును అతని దాసులును వారికెదురుగా మొనలు తీర్చి వారిని కొట్టి దమస్కునకు ఎడమతట్టున్న హోబా మట్టుకు తరిమి

15. That night, Abram divided up his troops, attacked from all sides, and won a great victory. But some of the enemy escaped to the town of Hobah north of Damascus,

16. ఆస్తి యావత్తు తిరిగి తెచ్చి తన తమ్ముడైన లోతును అతని ఆస్తిని స్త్రీలను ప్రజలను తిరిగి తీసికొని వచ్చెను.

16. and Abram went after them. He brought back his nephew Lot, together with Lot's possessions and the women and everyone else who had been captured.

17. అతడు కదొర్లాయోమెరును అతనితో కూడనున్న రాజులను ఓడించి తిరిగి వచ్చినప్పుడు సొదొమ రాజు అతనిని ఎదుర్కొనుటకు, రాజులోయ అను షావే లోయ మట్టుకు బయలుదేరి వచ్చెను.
హెబ్రీయులకు 7:1-3

17. Abram returned after he had defeated King Chedorlaomer and the other kings. Then the king of Sodom went to meet Abram in Shaveh Valley, which is also known as King's Valley.

18. మరియు షాలేము రాజైన మెల్కీసెదెకు రొట్టెను ద్రాక్షారసమును తీసికొనివచ్చెను. అతడు సర్వోన్నతుడగు దేవునికి యాజకుడు.

18. King Melchizedek of Salem was a priest of God Most High. He brought out some bread and wine

19. అప్పుడతడు అబ్రామును ఆశీర్వదించి ఆకాశమునకు భూమికిని సృష్టికర్తయును సర్వోన్నతుడునైన దేవునివలన అబ్రాము ఆశీర్వదింపబడునుగాక అనియు,
ప్రకటన గ్రంథం 10:5, హెబ్రీయులకు 7:4-6-10

19. and said to Abram: 'I bless you in the name of God Most High, Creator of heaven and earth.

20. నీ శత్రువులను నీ చేతి కప్పగించిన సర్వోన్నతుడగు దేవుడు స్తుతింపబడును గాక అనియు చెప్పెను. అప్పుడతడు అన్ని టిలో ఇతనికి పదియవవంతు ఇచ్చెను.
లూకా 18:12, హెబ్రీయులకు 7:4-6-10

20. All praise belongs to God Most High for helping you defeat your enemies.' Then Abram gave Melchizedek a tenth of everything.

21. సొదొమ రాజు మనుష్యులను నాకిచ్చి ఆస్తిని నీవే తీసికొనుమని అబ్రాముతో చెప్పగా

21. The king of Sodom said to Abram, 'All I want are my people. You can keep everything else.'

22. అబ్రాము నేనే అబ్రామును ధనవంతునిగా చేసితినని నీవు చెప్పకుండునట్లు ఒక నూలు పోగైనను చెప్పుల వారైనను నీవాటిలో ఏదైనను తీసికొననని
ప్రకటన గ్రంథం 10:5

22. Abram answered: The LORD God Most High made the heavens and the earth. And I have promised him

23. ఆకాశమునకు భూమికిని సృష్టికర్తయును సర్వోన్నతుడును దేవుడునైన యెహోవా యెదుట నా చెయ్యి యెత్తి ప్రమాణము చేసియున్నాను.

23. that I won't keep anything of yours, not even a sandal strap or a piece of thread. Then you can never say that you are the one who made me rich.

24. అయితే ఈ పడుచువారు భుజించినది తప్ప నాతో కూడ వచ్చిన ఆనేరు ఎష్కోలు మమ్రే అను వారికి ఏయే భాగములు రావలెనో ఆయా భాగములు మాత్రము వారిని తీసికొననిమ్మని సొదొమ రాజుతో చెప్పెను.

24. Let my share be the food that my men have eaten. But Aner, Eshcol, and Mamre went with me, so give them their share of what we brought back.